Verkoudheidsvirus voorkomt infectie met griepvirus

Een doodnormale verkoudheid kan ervoor zorgen dat je niet geïnfecteerd raakt met het ernstigere griepvirus.

Het najaar komt er weer aan, dus een verkoudheid zit in een klein hoekje. Vervelend al dat gesnotter, zeker in tijden van corona waarin iedereen je verschrikt aankijkt na een keer flink goed niezen. Maar wat als een doodnormale verkoudheid nou beschermend blijkt te werken tegen het ernstigere griepvirus?

Het rhinovirus, dat verantwoordelijk is voor de meeste gewone verkoudheidjes, blijkt het immuunsysteem een boost te kunnen geven waardoor het lichaam beschermd is tegen een infectie met het influenzavirus, zo schrijven Amerikaanse wetenschappers in The Lancet Microbe. Het team heeft gedurende drie jaar data van meer dan 13.000 patiënten verzameld met symptomen van luchtweginfecties. En wat bleek? Wanneer het verkoudheidsvirus aanwezig was in het lichaam, was het griepvirus dat niet.

Luchtwegen uit het lab

Om te testen hoe het rhinovirus en het influenzavirus op elkaar inwerken, creëerden de onderzoekers in het lab menselijk luchtwegweefsel uit stamcellen die epitheelcellen vormen. Dat zijn cellen die de luchtwegen bekleden en een belangrijk doelwit zijn van luchtweginfecties.

De aanwezigheid van het rhinovirus veroorzaakte de productie van het antivirale middel interferon, dat deel uitmaakt van de vroege reactie van het immuunsysteem op het binnendringen van ziekteverwekkers. De onderzoekers gaan nu kijken of dit mechanisme ook bescherming biedt tegen het nieuwe coronavirus.

'Verschillende soorten virussen kunnen met elkaar in competitie gaan'

Arts-microbioloog Jean-Luc Murk (Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis): ‘Het is een bekend fenomeen dat verschillende soorten virussen met elkaar in competitie kunnen gaan. Als het ene virus er is, krijgt het andere minder kans. Dat kan allerlei redenen hebben. Zo kan het bijvoorbeeld zijn dat beide virussen gebruik willen maken van dezelfde ‘resources’ in de cel. Ook is het mogelijk dat het eerste virus bepaalde mechanismen in de cel uitschakelt die het andere virus nodig heeft. Tot slot kan een virus een antiviraal effect oproepen bij een cel, waardoor het andere virus snel wordt opgemerkt.’

Coronavirus

Murk vervolgt: ‘Bij sommige patiënten zie je soms dat ze een chronische dubbelinfectie hebben met twee virussen, waarbij onderdrukken van het ene virus kan leiden tot een opvlamming en verergering van de andere virusinfectie. In het geval van hepatitis B en C bijvoorbeeld kan dat ernstige consequenties hebben. Maar soms kunnen verschillende virussen elkaar ook juist een dienst bewijzen. Wat het nieuwe coronavirus betreft: ik heb meerdere keren dubbelinfecties tussen het coronavirus en een rhinovirus gezien bij patiënten. Dat betekent niet meteen dat remming uitgesloten is, maar op basis van deze ervaringen vraag ik mij wel af of er een sterk effect is.’

Hoogleraar oncologie en immunologie Marjolein van Egmond (Amsterdam UMC): ‘Het is een hele interessante studie, maar of dit ook voor het coronavirus zou kunnen gelden is inderdaad nog te vroeg om te kunnen zeggen. Hier zal meer onderzoek voor nodig zijn. Het is absoluut interessant om te onderzoeken wat er de komende herfst gebeurt als het aantal verkoudheden weer gaat toenemen en of dit ertoe leidt dat mensen minder gevoelig zullen zijn voor een infectie met het coronavirus’.