Pieterjan Verhelst

Eind 2022 ging ik opnieuw met collega’s naar de Azoren om ons onderzoek verder te zetten over paling in een leefgebied vol watervallen en droogvallende stukken rivier. Dit keer wilden we weten of zeewaarts migrerende palingen de val van watervallen overleefden.

Tijdens de laatste twee weken van oktober trok ik samen met twee collega’s naar Shakhimardan, een Oezbeekse enclave in Kirgizië, om marinka’s te zenderen. We proberen er de levenscyclus van deze onbekende vissoort in kaart te brengen. De kennis is noodzakelijk om de mogelijke impact van een nieuwe waterkrachtcentrale op de soort te kunnen inschatten.

Onze paling is exotischer dan veel mensen denken. Ze worden namelijk geboren in de Sargassozee, een tropische diepzee in de Atlantische Oceaan 7000 km van hier. Welke routes palingen nemen, is echter nog niet volledig beschreven. Daar wilde ik verandering in brengen, want die kennis kan cruciaal zijn om de soort vooruit te helpen.

De Azoren, een eilandengroep in het midden van de Atlantische Oceaan, zijn het meest westelijke verspreidingsgebied van de Europese paling en hebben snelstromende rivieren vol watervallen. We hebben echter geen flauw idee hoe palingen omgaan met die condities en hoe ze de watervallen weten te overbruggen. Daarom ging ik op expeditie naar de Azoren om palingen te zenderen en hun habitatgebruik in kaart te brengen.

Sinds een aantal jaar kan je in mei terug paaiende finten waarnemen in de Schelde. Hou de komende weken je ogen dus open voor deze zeldzame vis die profiteert van de verbeterde waterkwaliteit.

Onze paling is dramatisch achteruit gegaan omdat obstakels, zoals sluizen, de dieren verhinderen naar zee te zwemmen om zich voort te planten. Meer dan de helft van de palingen slaagt er namelijk niet in de zee te bereiken.