Het totale percentage plastic zakjes in zwerfvuil blijft toenemen, maar aanzienlijk minder op plaatsen waar ze verboden zijn.
Een van de grootste oorzaken van plastic vervuiling in de oceanen en langs de kusten zijn de dunne plastic boodschappentasjes die je in de winkels krijgt en die niet in de vuilnisbak belanden en wegwaaien. Komen ze aan of in zee terecht, dan kunnen dieren erin verstrikt raken en kunnen ze afbreken in schadelijke microplastics.
Steeds meer mensen beseffen dat de plastic zakjes een probleem vormen en in meer dan honderd landen is het gebruik ervan dan ook verboden. Maar of dat beleid ook een meetbaar effect heeft op de hoeveelheid plastic zwerfafval in en rond de oceanen was tot nu toe niet systematisch onderzocht.
Onderzoekers van de Universiteit van Delaware en van Columbia University startten onlangs het eerste grootschalige onderzoek naar de effecten van dit beleid. Niet toevallig was dat nadat ze te horen hadden gekregen dat vrijwilligers bij strandopruimingen aan de kust in Delaware de app Clean Swell gebruiken om het afval dat ze hadden verzameld bij te houden. Die gegevens komen nadien terecht in de TIDES databank (Trash Information and Data for Education and Solutions) van de non-profit actiegroep Ocean Conservancy, die elk jaar de gegevens van duizenden schoonmaakacties over de hele wereld bijhoudt. De onderzoekers realiseerden zich dat ze op basis van die gegevens konden kijken naar de samenstelling van het zwerfafval voor en na de invoering van het beleid en dat ze bijgevolg konden nagaan welk effect het beleid had. Bovendien konden ze die resultaten ook nog eens vergelijken met de gegevens van plaatsen die nooit zo’n beleid hadden gehad.
Schoonmaakacties
Om na te gaan hoe beleidsmaatregelen ervoor kunnen zorgen dat plastic zwerfafval in het milieu afneemt, analyseerden de onderzoekers de gegevens van tienduizenden schoonmaakacties langs de kustlijn en van meer dan 600 beleidsmaatregelen die tussen 2007 tot 2023 in verschillende gebieden in de Verenigde Staten van kracht waren en grote verschillen vertoonden qua reikwijdte en geografische schaal. Ze richtten zich specifiek op de VS omdat die geen federaal beleid hebben omtrent plastic zakjes, waardoor ze de effecten van verschillende soorten beleid op stads-, provincie- en staatsniveau binnen één land konden vergelijken.
Hoewel het misschien niet verrassend lijkt dat het verbieden of belasten van plastic zakjes de totale hoeveelheid zwerfafval vermindert, waren de resultaten volgens de onderzoekers robuuster dan ze hadden verwacht. Ze ontdekten dat in gebieden waar plastic zakjes werden verboden dit leidde tot een afname van 25 tot 47 procent ervan in de totale hoeveelheid afval dat werd verzameld bij het schoonmaken van kustgebieden ten opzichte van gebieden zonder dit beleid. Ze ontdekten ook dat de afname na verloop van tijd steeds groter werd en vonden geen aanwijzingen dat die trend zou veranderen.
Uit het onderzoek bleek ook dat sommige soorten beleid effectiever leken dan andere om plastic zwerfafval te verminderen. Zo vonden ze bijvoorbeeld dat vergoedingen beter leken te werken dan verboden. Ze stelden ook vast dat het beleid om zakjes te verbieden of te belasten het meest effectief was op plaatsen waar het probleem van plastic afval ernstiger was.
