Wetenschappers ontdekten een verband tussen endometriose en tal van andere aandoeningen zoals kanker, astma en migraine.
Endometriose is een pijnlijke chronische aandoening die ongeveer tien procent van de vrouwen treft, naar schatting bijna 200 miljoen vrouwen wereldwijd. Ze treedt op wanneer het endometrium, het bloedrijke weefsel dat in de baarmoeder groeit en vervolgens elke maand tijdens de menstruatie wordt afgestoten, zich verspreidt naar andere nabijgelegen organen. Dit veroorzaakt chronische pijn en onvruchtbaarheid.
De gouden standaard voor de diagnose van endometriose is een operatie om endometriumweefsel buiten de baarmoeder op te sporen. Maar vaak wordt de aandoening gemist.
De behandeling gebeurt meestal met hormonen om de menstruatiecyclus te onderdrukken, of met een operatie om het overtollige weefsel te verwijderen. Maar niet iedereen reageert op hormoontherapie, die slopende bijwerkingen kan hebben. En zelfs na een operatie kan de aandoening weer opflakkeren. Het verwijderen van de baarmoeder is een laatste redmiddel dat meestal wordt voorbehouden aan oudere vrouwen, maar sommige daarvan blijven zelfs daarna nog pijn ervaren.
Marina Sirota en Linda Giudice van de Universiteit van Californië in San Francisco (UCSF) wilden een verschil maken voor de enorme groep mensen die aan endometriose lijdt. Ze analyseerden geanonimiseerde patiëntgegevens die waren verzameld in hun zes gezondheidscentra.
Disfunctie
Met behulp van algoritmen die specifiek voor deze taak waren ontwikkeld, zocht Umair Khan, een bio-informatica-student in het laboratorium van Sirota en eerste auteur van de studie, naar verbanden tussen endometriose en eventuele andere gezondheidsklachten van elke patiënt. Hij vergeleek endometriosepatiënten met patiënten die het niet hadden en hij deelde de patiënten met endometriose in groepen op basis van gedeelde gezondheidsklachten. Vervolgens vergeleek hij zijn bevindingen uit de UCSF-gegevens met de data van de UC om te zien of ze in heel Californië golden. Zo’n onderzoek was tot nu toe vrijwel onmogelijk, omdat geanonimiseerde elektronische medische dossiers op deze schaal nog maar een tiental jaar geleden beschikbaar kwamen.
Khan vond meer dan zeshonderd correlaties tussen endometriose en andere aandoeningen. Er waren verbanden die wetenschappers al wisten of vermoedden, zoals die tussen endometriose en onvruchtbaarheid, auto-immuunziekten en brandend maagzuur. Maar er waren ook onverwachte verbanden, zoals met bepaalde vormen van kanker, astma en ooggerelateerde aandoeningen. Sommige patiënten hadden migraine, wat eerdere studies ondersteunt die suggereren dat migrainegeneesmiddelen kunnen helpen bij de behandeling van endometriose.
Het onderzoek ondersteunt het groeiende inzicht dat endometriose een ziekte is die zich uit in verschillende organen en ontstaat door disfunctie in het hele lichaam. Volgens de onderzoekers geven hun resultaten het meest scherpe beeld tot nu toe van de aandoening. Ze hopen dat hun gegevens de diagnose en uiteindelijk ook de behandeling van endometriose kunnen verbeteren.
