Doorbreek het rode taboe

Terwijl een groot deel van de vrouwen eens in de maand ernstige pijn of hormonaal gerelateerde psychische problemen heeft, heerst er zelfs in de wetenschappelijke wereld nog steeds een taboe rond menstruatie.

De vlag hangt uit. De Russen komen. De Ferrari staat voor de deur. Omfloerste benamingen genoeg als het over menstruatie gaat. Zelf spreek ik tegenover mijn man vooral over ‘de oorlog’ – een term die dateert uit de periode dat ik enorm leed onder de maandelijkse ellende. Sinds ik kinderen heb, valt het gelukkig beter mee.

Sommige taboes blijven ook in de 21ste eeuw hardnekkig overeind. Over menstruatie wordt nagenoeg niet gepraat. Dat je binnenkomt op kantoor en tegen je collega verzucht dat je met hoofdpijn bent opgestaan, is de normaalste zaak van de wereld. Dat de oorzaak van die hoofdpijn bij je ongesteldheid ligt en dat je ook in elkaar krimpt van de buikpijn, dat hou je voor jezelf.

Het taboe rond menstruatie zorgt ervoor dat menstruatieproblemen vaak (te) laat aan de oppervlakte komen. Nochtans heeft de meerderheid van de vrouwen last van onregelmatige, pijnlijke of erg bloederige maandstonden. Wat onder meer kan wijzen op endometriose, een vaak voorkomende, pijnlijke aandoening die kan leiden tot onvruchtbaarheid. Maar: ‘Pijn hoort erbij, en we moeten niet zeuren’, is het adagium.

De wetenschap weet niet eens waarom vrouwen menstrueren

Nog erger misschien is dat het taboe ook rondwaart in de wetenschappelijke wereld. Waarom gaat er zoveel geld naar onderzoek van erectie-problemen, maar zo weinig naar onderzoek van menstruatiestoornissen? De wetenschap weet nog niet eens waaròm we eigenlijk menstrueren – bijna geen enkele andere diersoort verliest elke maand zoveel energie- en ijzerrijk bloed.

De menopauze, het moment waarop de laatste Ferrari de bocht om scheurt, lijkt dan iets om naar uit te kijken. Niets is minder waar. Want op je vijftigste wachten opvliegers, humeurigheid, osteoporose en hartproblemen. Allemaal de schuld van de gedaalde hormoonproductie in de eierstokken.

Maar ha! Daar komt de wetenschap te hulp. Britse onderzoekers stuurden recentelijk een hoera-boodschap de wereld in. Negen jonge vrouwen hebben een beetje eierstokweefsel laten weghalen. Dat weefsel gaat de vriezer in tot ze vijftig zijn. Vervolgens wordt het teruggeplaatst, waardoor de menopauze mogelijk met wel twintig jaar (!) kan worden uitgesteld.

Andere wetenschappers stellen vragen bij de techniek. Het is niet zeker of al het teruggeplaatste weefsel ‘goed zal pakken’, en bovendien zijn er twee operaties voor nodig, die nooit zonder risico zijn. Vraag is vooral of de behandeling beter werkt dan de hormoontherapie die vandaag al op de markt is.

Of je het best aan de hormonen gaat als je vijftig wordt, lees je in de nieuwe Psyche&Brein. Met een dik dossier over vrouwen en hun vruchtbaarheid proberen we alvast het taboe dat over deze onderwerpen heerst een beetje te doorbreken. Doe je mee?