Waarom je vooral spijt hebt van wat je niet hebt gedaan

Steeds opnieuw komt uit onderzoek naar voren dat mensen aan het eind van hun leven vaker spijt hebben van de dingen die ze níet hebben gedaan dan van de dingen die ze wél hebben gedaan. Hoe komt dat?

De verklaring zit in het feit dat bij die twee bronnen van spijt andere psychologische mechanismen in werking treden. Wanneer we besluiten om iets wél te doen – we zetten een gewaagde carrièrestap of beginnen een affaire – ervaren we heftige spijt zodra blijkt dat die keuze onverstandig was. Dus zetten we alles op alles om dat pijnlijke gevoel te verminderen. We gaan naar een relatietherapeut of coach en zoeken naar de positieve kanten. De ervaring was pijnlijk, maar ook leerzaam.

In onze verbeelding had ons leven zoveel leuker kunnen zijn als we wél ….

Wanneer we besluiten om iets níet te doen – we beginnen niet aan een opleiding, we laten iemand die we leuk vinden niks van onze gevoelens merken – gebeurt er precies het tegenovergestelde. De keuze om niet te handelen leidt aanvankelijk slechts tot lichte spijt, maar na verloop van tijd neemt die toe. In onze verbeelding had ons leven zoveel leuker kunnen zijn als we wél …. Alle obstakels die ons destijds tegenhielden, kunnen we ons na zoveel jaren niet meer herinneren. Ons besluit lijkt steeds onbegrijpelijker.

Het effect van tijd op spijt is dus tweeledig. Dingen die we beter niet hadden kunnen doen, worden deel van het verleden. Dingen die we misschien beter wel hadden gedaan, blijven deel en vormen zo een permanente bron van spijt.

Vijf tips om niet in spijt te blijven hangen
  • Accepteer dat er geen zekerheid bestaat als je een beslissing neemt. Doe de best mogelijke gok. Meer informatie is niet altijd relevant.
  • Streef naar tevredenheid. Wees bereid genoegen te nemen met een compromis. Een zeven is vaak goed genoeg.
  • Heb je een fout gemaakt? Fouten maken is menselijk. Heb compassie met jezelf en probeer je fout te herstellen als dat kan.
  • Pakt een beslissing verkeerd uit? Accepteer dat je destijds niet beter wist.
  • Richt je op de toekomst en begin aan het volgende hoofdstuk van je leven. Wat wil je graag doen de komende tijd? Wat vind je belangrijk?

Meer weten over spijt? In het nieuwste nummer van Psyche&Brein lees je alles over het nut van die pijnlijke emotie (en wanneer spijt niet meer functioneel is). Bestel nu via tijdschriftenwinkel.be