De improviserende robot

Kan een artificieel intelligente robot improvisatietheater maken? Ja, dat bewijst chatbot ALeX met verve. Toch zorgen vooral zijn (of haar?) bij momenten onhandige antwoorden voor hilariteit.

De voorstelling Improbotics is een productie van Ben Verhoeven, doctor taalkunde en bezieler van het wetenschappelijk improvisatietheater ERLNMYR. Het is waarschijnlijk het eerste theaterstuk waarin een artificieel intelligente robot ongescript live mee acteert. In het eerste deel speelt chatbot ALeX mee in de gedaante van een robotje. Die luistert naar wat zijn tegenspeler zegt, en genereert daar zelf een antwoord op. Er zit wat vertraging op de dialogen, maar het resultaat is zeer entertainend - zo verzint hij het om tijdens een kraambezoek te antwoorden: “de baby lijkt wat op mijn broer”.

Ben Verhoeven praat met chatbot ALeX. (foto: Peter Theunissen)

In het tweede deel krijgt ALeX hulp van een menselijke acteur. De chatbot formuleert nog altijd zelf antwoorden, maar fluistert die via een oortje in bij een acteur. Die wordt dan eigenlijk cyborg. De acteur spreekt enkel uit wat de chatbot hem influistert. Dat zorgt voor bizarre en vaak hilarische wendingen, want de chatbot is eigenlijk nog niet echt sterk in het verderzetten van logische dialogen.

Het neurale netwerk achter Improbotics werd ontwikkeld door computerwetenschappers Piotr Mirowski (VK) en Kory Mathewson (Canada). Zij trainden een kunstmatig intelligente chatbot door hem de ondertitels van meer dan honderdduizend films voor te schotelen. Het kostte de computer een week om die hoeveelheid data te verwerken. ALeX luistert niet rechtstreeks naar de gesprekken van de impro-acteurs. Daarvoor praten ze te snel en ook met accenten of expressief taalgebruik hebben chatbots nog te veel moeite - probeer maar eens bij Siri, de chatbot in je smartphone. Daarom typen twee menselijke assistenten de dialogen van menselijke spelers razendsnel in. Daarop verzint ALeX het antwoord dat hij bij één van de acteurs influistert.

Foto: Peter Theunissen

De voorstelling heeft naast een grote ontspannende waarde ook een interessante educatieve inhoud. Presentator Ben Verhoeven praat tussen twee scènes door met ALeX over de mogelijkheden en gevaren van artificiële intelligentie. ‘Kan jij als AI-robot menselijke emoties ervaren?’, bijvoorbeeld. De voorstelling is daarom een aanrader voor jong en oud, of je nu komt om te lachen of om iets bij te leren. Voorlopig is Improbotics wel enkel beschikbaar voor boeking door organisaties, scholen en bedrijven.

Wil je meer weten over artificiële intelligentie? Luister dan naar onze podcast met computerwetenschapper Steven Latré van UAntwerpen en imec.