Een grote overzichtsstudie brengt in kaart hoe je je gebit nu echt gezond houdt. ‘Niet technologie, maar mensen zelf maken het grootste verschil.’
Tandarts-parodontoloog en docent Tim Thomassen van de Universiteit van Amsterdam onderzocht voor zijn proefschrift hoe we onze tanden het best poetsen om allerhande gebits- en tandvleesaandoeningen te voorkomen. Hij keek naar verschillende aspecten zoals de effectiviteit van verschillende soorten tandenborstels, hoe groot het effect is van de tijd die mensen daadwerkelijk besteden aan tandenpoetsen en tal van mondhygiëne-instructies. Hij deed dat door tientallen internationale klinische studies te doorzoeken, die te bundelden in overzichtsstudies, en ook zelf een aantal experimenten uit te voeren.
Uit zijn onderzoek blijkt dat het belangrijkste advies erin bestaat minimaal twee keer per dag twee minuten je tanden te poetsen met een elektrische tandenborstel en met tandpasta dat fluoride bevat. Ook is het belangrijk om dagelijks de holtes tussen je tanden schoon te maken. Verder blijkt dat dure technologie een veel minder grote rol speelt in het voorkomen van gaatjes en tandvleesaandoeningen dan vaak wordt gedacht. ‘Omdat de verschillen tussen producten in de praktijk vaak heel klein zijn, maken mensen zelf uiteindelijk het grootste verschil’, vertelt hij.
Poetstijd
Thomassen stelde bijvoorbeeld vast dat voor het verwijderen van tandplak een elektrische tandenborstel doorgaans beter werkt dan een handtandenborstel. Maar ook dat het verschil tussen een sonische tandenborstel en een oscillerend-roterende elektrische tandenborstel in onderzoek statistisch significant is, maar in de praktijk verwaarloosbaar is. Volgens Thomassen kunnen fabrikanten beter investeren in betaalbare en duurzame ontwerpen dan in weer een nieuwer en vaak nog duurder model. Ook is het belangrijk om de consument goed uit te leggen hoe je het apparaat moet gebruiken.
Over de duur van het poetsen blijkt uit het onderzoek dat twee minuten poetsen – zoals aanbevolen wordt – inderdaad meer tandplaque weghaalt dan één minuut, maar ook dat de extra winst van drie minuten poetsen verwaarloosbaar is. Helaas blijkt dat mensen die een handtandenborstel gebruiken – wat wereldwijd nog altijd de meerderheid doet – gemiddeld nog geen anderhalve minuut poetsen, al neemt de gemiddelde poetstijd de laatste jaren toe. Mensen die een elektrische tandenborstel gebruiken halen daarentegen meestal wel die aanbevolen 2 minuten en gaan daar vaak nog over. ‘Mogelijk helpt hier de ingebouwde timer op elektrische tandenborstels om langer te poetsen’, vertelt Thomassen.
Uit de analyse van de informatie die tandheelkundige organisaties wereldwijd aanbieden blijkt dat ook daar nog winst te halen valt, want slechts een derde geeft online duidelijke poetstips. Thomassen pleit voor toegankelijke, begrijpelijke en praktische richtlijnen die gebaseerd zijn op wetenschap, direct te gebruiken zijn, en afgestemd zijn op verschillende behoeften, voorkeuren, levensstijl, mogelijkheden en budget, zodat goede mondzorg voor iedereen haalbaar wordt. Met zijn proefschrift hoopt Thomassen daaraan bij te dragen om zo de kloof tussen het onderzoek en de praktijk te verkleinen, en zo zowel patiënten als mondzorgverleners te helpen.
