MS-patiënten hebben oudere stamcellen

Stamcellen in het brein van patiënten met een ernstige vorm van Multiple Sclerosis lijken ouder dan die van leeftijdsgenoten.

Patiënten die kampen met een progressieve vorm van Multiple Sclerosis (MS) hebben stamcellen in hun hersenen die flink ouder lijken dan ze daadwerkelijk zijn. Dat blijkt uit onderzoek van de University of Connecticut. De resultaten bieden perspectief voor nieuwe vormen van behandeling.

Bij MS is de isolatielaag van zenuwcellen, ook wel myeline, beschadigd. Cellen kunnen daardoor minder goed met elkaar communiceren. Zo ontstaan problemen met bijvoorbeeld lopen of dingen vasthouden. Veel patiënten ervaren aan het begin van de ziekte een aantal perioden van herstel waarbij ze redelijk normaal functioneren. Uiteindelijk zullen de symptomen bij de meesten alleen maar verergeren. Er zijn ook vormen van MS waarbij het vanaf het begin af aan alleen maar slechter gaat. Die vorm heet primaire progressieve MS.

Uit eerder onderzoek bleek al dat er met de stamcellen van mensen met progressieve MS iets aan de hand was. Ze blokkeerden namelijk de rijping van de cellen die myeline vormen, oligodendrocyten. De Amerikaanse wetenschappers doken daarom verder in op de stamcellen van patiënten met progressieve MS. Ze vergeleken de stamcellen onder de microscoop met die van gezonde leeftijdsgenoten en zagen dat de stamcellen van de MS-patiënten er een stuk ouder uitzagen. Ook zagen ze dat een specifiek eiwit meer aanwezig was bij de MS-patiënten: HMGB1. De wetenschappers blokkeerden het eiwit en zagen dat de oligodendrocyten wel normaal groeiden.

Wat precies de link is tussen de oud lijkende stamcellen en de aanwezigheid van HMGB1 is voer voor vervolgonderzoek. Ook buigen de onderzoekers zich nu over de overgang van de herstelperiodes naar een meer progressief stadium van de ziekte. Mogelijk ontstaan er behandelingen die kunnen ingrijpen op de oudere stamcellen of de aanwezigheid van HMGB1. Op dit moment is er slechts één medicijn dat de progressie een beetje kan afremmen. Er bestaan nog geen behandelingen die de ziekte volledig tegengaan.

De bevindingen zijn gepubliceerd in het vakblad Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS).