Luidsprekers die geluiden van mensen afspelen, houden wolven op afstand. Dat is zelfs zo in gebieden waar de "grote boze wolf" dicht bij mensen leeft.
Het experiment vond plaats in het Tuchola, het meest uitgestrekte bos van Polen. ‘De omgeving waarin we dit experiment deden, speelt een belangrijke rol in de interpretatie ervan’, verduidelijkt ecoloog en hoofdonderzoeker Dries Kuijper van het Poolse Mammal Research Institute. ‘De wolf is beschermd sinds hij zich in het gebied gevestigd heeft en is daarom al vijftien jaar niet bejaagd. Tegelijk deelt de wolf zijn leefgebied met ontzettend veel toeristen en bosbouwers. De wolf heeft hier geen reden meer om de mens te vrezen, en zou zelfs kunnen wennen aan onze aanwezigheid. Toch is de wolf zijn angst voor mensen niet verloren.’
De wetenschappers installeerden geautomatiseerde camera's met luidsprekers in het bos. Die luidsprekers lieten geluidsopnamen horen van mensen, honden of niet-roofdieren zoals vogels. Wolven (en hun prooidieren) renden meer dan twee keer zo vaak weg en waren meer dan twee keer zo snel in het verlaten van de locatie toen ze menselijke geluiden hoorden in vergelijking met de andere geluiden.'
Het onderzoek, gepubliceerd in Current Biology, bevestigt dat de angst van wolven voor de “superpredator” mens universeel is. De resultaten ondersteunen ook de hypothese dat wolven nachtdieren zijn omdat ze ons op die manier ontlopen. We sluiten de wolven en hun prooidieren bij wijze van spreken op in het donker.
Geluidsinstallatie om wolven te weren?
De resultaten openen ook perspectieven voor bijvoorbeeld veehouders die wolven op afstand willen houden. Kunnen zij hun dieren naar de radio of een podcast laten luisteren om wolven op afstand te houden? ‘Ik denk wel dat het mogelijk is om wolven af te schrikken met een geluidsinstallatie’, zegt Kuijper. ‘Het succes hangt volledig af van of je gewenning kunt voorkomen. Als een wolf steeds hetzelfde geluid hoort van dezelfde persoon, leert hij dat het nep is.’
Om dat te vermijden, hield het onderzoek al rekening met variatie in geluiden. ‘We hebben in ons experiment steeds andere geluiden gebruikt, van vogels, honden of mensen, en bij de menselijke stemmen gebruikten we tien verschillende opnamen, van zowel mannen als vrouwen.’
Volgens de onderzoeker zou een goed ontworpen systeem daarom ook in de praktijk wolvenwering kunnen versterken. ‘Als je bij een geluidsinstallatie goed nadenkt over hoe je de geluiden programmeert, dan zal dat naar mijn idee prima werken. Zeker omdat wolven in hun leefgebied constant ook echte mensen horen. Het is dus voor een wolf heel moeilijk te leren wat echt is en wat nep.’
