Malariavaccin stap dichterbij

Met een nieuw type malariavaccin zijn Amerikaanse onderzoekers erin geslaagd proefpersonen tegen de ziekte te beschermen.

Malaria wordt veroorzaakt door Plasmodium-parasieten, die worden verspreid door muskieten. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie trof de ziekte in 2010 zo’n 220 miljoen mensen. Daarvan stierven er meer dan 650.000, voornamelijk kinderen.

Al in de jaren 1970 ontdekten wetenschappers dat je mensen kan beschermen tegen de ziekte door ze te laten steken door muggen die eerst zijn bestraald om de malariaparasiet te verzwakken. Het wilde echter maar niet lukken om parasieten uit de muggen te halen en ze zo te behandelen dat ze voldoende verzwakt maar toch nog actief genoeg waren om ze als vaccin te kunnen toedienen. Daar zijn de Amerikaanse wetenschappers nu wel in geslaagd.

Uit de speekselklieren van muggen haalden ze sporozoïeten, een onvolwassen stadium van de Plasmodium-parasiet dat bij het steken in het bloed terechtkomt. Na bestraling injecteerden ze hun vaccin in proefpersonen die ze vervolgens blootstelden aan muskieten. Van de zes proefpersonen die vijf dosissen van het vaccin toegediend kregen, raakte geen enkele besmet. Ook zes van de negen proefpersonen bij wie vier dosissen werden geïnjecteerd bleken tegen de ziekte bestand. Vijf van de zes niet-gevaccineerden raakten daarentegen wel besmet – en werden onmiddellijk behandeld.

Het nieuwe vaccin lijkt daarmee betere statistieken voor te leggen dan een andere, verder ontwikkelde kandidaat, die geen volledige sporozoïeten bevat, maar enkel een eiwit van de parasiet. Nadeel is wel dat het vaccin rechtstreeks in het bloed moet worden geïnjecteerd, wat op het terrein complexer is dan injectie in een spier, zoals bij vaccinatie gebruikelijk is. De onderzoekers noemen de resultaten zelf ‘erg veelbelovend’ maar wijzen erop dat de studie nog met meer proefpersonen moet worden overgedaan. Verder is het nog de vraag in welke mate het vaccin bescherming biedt tegen verschillende types parasieten en hoe lang het effect aanhoudt. (ddc)