Natuur & Milieu

Hoe de wateroverlast van de voorbije week kon ontstaan

Eerder deze week veroorzaakten hevige regen- en onweersbuien heel wat wateroverlast en modderstromen in de centrale en oostelijke delen van België. Waar kwam al die neerslag vandaan?

Dit is een artikel van:
Eos Wetenschap

Stationaire buien op covergentielijn

Dinsdag werd ons weer beïnvloed door een zeer vochtige en onstabiele luchtmassa. Daardoor konden er in de loop van de dag makkelijk stapelwolken en buien ontstaan. De onstabiliteit werd nog eens extra getriggerd door de aanwezigheid van een zogeheten “covergentielijn”. Dat is een lijn waar twee verschillende luchtstromingen samenkomen. Het samenvloeien van de wind langs die lijn veroorzaakt extra stijgende luchtbewegingen, waardoor er daar extra makkelijk stapelwolken konden ontstaan die doorgroeiden tot hevige onweersbuien.

De convergentielijn kwam in de namiddag en avond dwars over ons land te liggen.

De convergentielijn met daarop stevig onweer kwam in de loop van de namiddag stationair dwars over ons land te liggen. Doordat er weinig stroming in de atmosfeer zat, bleef de lijn ook ter plaatse trappelen. Bovendien werd de convergentielijn tegengehouden doordat de wind aan de noordelijke flank uit het noordwesten waaide, terwijl er aan de zuidelijke flank een zuiden- tot zuidwestenwind stond. Door de tegenwerking van de luchtstromingen bleven de hevige onweersbuien lang op dezelfde plaats hangen en regenden de buien ter plaatse uit. De onweersbuien op deze lijn gingen dan ook gepaard met zeer hoge neerslaghoeveelheden. Op veel plaatsen in Limburg en Vlaams- en Waals-Brabant viel de regen met bakken uit de lucht. In een mum van tijd viel er evenveel regen als er normaal gezien in een maand valt. De neerslagtotalen liepen op sommige plaatsen op tot meer dan tachtig liter water per vierkante meter.

De fijnmazige weermodellen die met een hoge rekenkracht en resolutie de weersituaties berekenen, hadden de situatie al erg goed ingeschat. De weerkaarten toonden de aanwezigheid van de convergentielijn en het potentieel tot wateroverlast al op voorhand.

Het fijnmazige weermodel ICONd2 schatte de situatie van tevoren al goed in en berekende de convergentielijn met potentiële wateroverlast.

Straten veranderen in kolkende rivieren

De hevige buien van afgelopen dinsdag veroorzaakten veel overlast. Op verschillende plaatsen in Brabant en Limburg stonden straten onder water en in de heuvelachtige gebieden ontstonden er modderstromen. Kleine beken en rivieren veranderden in een kolkende watermassa en het water stroomde ook in volle snelheid door veel straten. Daardoor liepen heel wat woningen en kelders onder water.

De gemeten neerslagtotalen in de weerstations. In delen van Limburg liepen de neerslaghoeveelheden op tot meer dan 80mm.