Of je er nu van houdt of niet, halsbandparkieten zijn niet van plan zomaar te vertrekken.
In het Verenigd Koninkrijk zijn ze al een vaste waarde in vele parken, waar ze zich zo thuis voelen dat ze op je schoot komen zitten en uit je hand eten. Ook in België zijn de vogels aan een sterke opmars bezig.
Elk jaar in januari tellen we met zijn allen tuinvogels tijdens het Grote Vogeltelweekend van Natuurpunt. De huismus, koolmees en de vink zijn de gebruikelijke topfavorieten voor de top-3. De halsbandparkiet stond nog nooit in de top-10, maar dat duurt mogelijk niet lang meer. Parkieten zijn de snelst groeiende vogelpopulatie en ze zijn op koers om de wereld te veroveren. Buiten hun natuurlijke habitat van Zuid-Azië en Zwart Afrika zijn er al kolonies gespot in minstens 65 steden in Europa, en meer dan 30 landen in vijf continenten.
Ook in Brussel en de Nederlandse Randstad leven halsbandparkieten. De parkieten kwamen in Brussel in het wild terecht nadat Guy Florizoone in 1974 de volière van het Melipark in Brussel openzette. De ongeveer 50 parkieten vermenigvuldigden zich en nu vind je in alle parken in Brussel parkieten.
Niet te stoppen
Het wereldwijde transport van wilde halsbandparkieten bovenop hun paargedrag zorgde voor hun succesvolle vestiging buiten hun natuurlijke verspreidingsgebied. Tussen 1984 en 2007 werden er 146.539 halsbandparkieten naar Europa geïmporteerd, voor er een Europees verbod kwam op de handel in wilde vogels.
We weten hoe de parkieten in Europa terechtkwamen, maar waarom kan de halsbandparkiet zich zo goed aanpassen aan nieuwe omgevingen? Het klimaat speelt waarschijnlijk een grote rol in hun vermogen om buiten hun natuurlijk verspreidingsgebied te overleven. Hoewel hun natuurlijke verspreidingsgebied ongelooflijk groot is en twee continenten overbrugt, komen de parkieten die we in Europa zien vooral uit de koudere uitlopers van de Himalaya, voornamelijk uit Pakistan. Parkieten zijn dus al aangepast om in Noord-Europa te overleven.
Interessant is dat er aan het einde van de 19de eeuw al parkieten in het Verenigd Koninkrijk waren, maar dat ze toen niet overleefden. Wat is er veranderd? Misschien zijn het de warmere winters door de klimaatopwarming, in combinatie met onze voorliefde om vogels eten te geven, waardoor ze het hele jaar door voedsel vinden. Het zijn de ideale condities voor parkieten om in ons land te gedijen.
We moeten ook niet vergeten dat parkieten geen natuurlijke vijanden hebben buiten hun natuurlijk verspreidingsgebied. Er komen geen Indische zwarte arenden in België voor. Zelfs als inheemse roofvogels de parkieten zouden aanvallen, kunnen ze de groei van de parkietenpopulatie niet stoppen.
Boomklevers bedreigd
Hoewel er veel parkieten voorkomen in België, is het niet duidelijk wat hun impact is op ons ecosysteem. Beïnvloeden ze de inheemse soorten door broedholen en eten in te pikken? Uit onderzoek blijkt dat ze met boomklevers concurreren voor broedholen, waardoor er minder boomklevers voorkomen in de gebieden waar ook parkieten wonen.
Veel wetenschappers zijn ook benieuwd naar de impact die de vogels hebben op de mens. Veroorzaken de vogels geluidsoverlast voor de buurtbewoners? Wordt ons humeur beter omdat we bonte exotische vogels tegenkomen in onze parken? Dit zijn enkele van de vragen die we willen beantwoorden via ParrotNet, een Europese groep onderzoekers die de parkieten en andere papegaaien willen begrijpen.
Ondanks hun aantal, weten vele Belgen verbazingwekkend niet dat er wilde parkieten in ons land leven. Nu ze zich doorheen het land verspreiden, zullen ze op termijn alledaags worden in het straatbeeld van de steden. Nu zien velen de kleurrijke en exotische parkieten nog als een boeiende nieuwigheid, maar onze kinderen en kleinkinderen zullen ze misschien niet specialer vinden dan een gewone duif.
Vertaling: Marc Lebailly
