Terugtrekkende sneeuw bedreigt noordelijke flora meer dan warmere temperatuur

De planten en (korst)mossen in het Hoge Noorden rekenen op een dikke, beschermende sneeuwlaag in de winter, en een kort maar hevig groei- en bloeiseizoen in de zomer.

De Noordpool en de gebieden boven en vlak onder de noordpoolcirkel warmer sneller op dan de rest van de planeet. Maar welke effecten de klimaatopwarming precies zal hebben op ecosystemen aldaar, is nog onduidelijk. Een warmer klimaat kan bijvoorbeeld ook meer neerslag met zich meebrengen, wat in de winter voor meer sneeuw kan zorgen. Toch denken de meeste wetenschappers dat het winterseizoen in het Hoge Noorden korter zal worden, naarmate de aarde meer opwarmt.

Aan een iets hogere temperatuur zal de meeste inheemse flora van deze gebieden zich nog wel kunnen aanpassen. Biologen zijn echter bezorgd over het effect van een kortere winter op planten, mossen en korstmossen, en meer specifiek van het vroeger verdwijnen van de sneeuwdeklaag. Die beschermt de flora niet alleen tegen koude winterprikken, maar begrenst ook het zomerseizoen. Als dat seizoen langer gaat duren, krijgen uitheemse planten en mossen uit het zuiden het gemakkelijker en zouden ze de typische flora zomaar kunnen wegconcurreren.

"In de nabije toekomst kan er net méér sneeuw gaan vallen tijdens de winter, al ziet het er naar uit dat tal van gebieden in het hoge noorden tijdens het voorjaar vroeger sneeuwvrij zullen zijn"

Finse wetenschappers hebben op basis van satelliet- en andere beelden een gedetailleerde analyse gemaakt van de sneeuwbedekking tijdens de winter: dit over een periode van drie decennia – sinds begin jaren 1980. Gelijkluidende resultaten hebben de onderzoekers niet, want daarvoor zijn de onzekerheden te groot. Zo kan er in de nabije toekomst net méér sneeuw gaan vallen tijdens de winter, al ziet het er wel naar uit dat tal van gebieden in het hoge noorden tijdens het voorjaar vroeger sneeuwvrij zullen zijn dan nu het geval is.

Onder de flora bevinden zich een paar iconische plantensoorten, zoals de sneeuwboterbloem. De boterbloem kan alleen gedijen bij een voldoende dikke en langdurige sneeuwbedekking, ter bescherming tegen extreme koude én tegen concurrerende soorten.