Leiden zeepokken eindelijk naar vlucht MH370?

Waar is het Maleisische vliegtuig MH370, dat in 2014 verdween? Het blijft een van de grootste mysteries in de luchtvaart. Zeepokken kunnen helpen bij de zoektocht.

Op 8 maart 2014 verdween vlucht MH370 van Malaysia Airlines van de radar. Het vliegtuig was oorspronkelijk onderweg van Kuala Lumpur naar Beijing, maar veranderde plotseling van koers en vloog richting de Indische Oceaan, waar het uiteindelijk neerstortte. Wat volgde was een van de grootste zoekacties in de geschiedenis van de luchtvaart.

Afgezien van wat brokstukken die weken en maanden later op verschillende kusten aanspoelden, werden er geen grote wrakstukken of zelfs maar resten van de passagiers gevonden. Gregory Herbert van de Universiteit van Zuid-Florida en zijn team stellen in "AGU Advances" een nieuwe zoekstrategie voor: op aangespoelde vliegtuigresten zitten ook zeepokken bevestigd. Die schelpen vertonen andere eigenschappen afhankelijk van welk zeegebied ze doorkruisen. Het zou dus mogelijk kunnen zijn om de reis van de zeepokken te reconstrueren en zo het zoekgebied van de MH370 te verkleinen.

Herbert en Co waren vooral geïnteresseerd in een vleugelklep die een jaar na de crash aanspoelde op het eiland Reunion in de Indische Oceaan. 'Het was bedekt met zeepokken en toen ik het zag, begon ik meteen e-mails te sturen naar onderzoekers. Ik wist dat de geochemie van de schelpen aanwijzingen zou kunnen geven over de crashplaats,' zei Herbert. Zeepokken en andere ongewervelde zeedieren met schelpen groeien dagelijks en vormen binnenlagen die lijken op jaarringen van bomen. De chemie van elke laag wordt beïnvloed door de temperatuur van het omringende water op het moment dat de laag werd gevormd.

In hun onderzoek voerde het team van Herbert een groeiexperiment uit met levende zeepokken om hun chemie te kunnen analyseren. Hierdoor konden ze voor het eerst temperatuurgegevens afleiden uit de schelpen van de kreeftachtigen. Vervolgens pasten ze deze methode toe op zeepokschalen die op het wrak waren gevonden en voor onderzoeksdoeleinden waren opgeslagen. Vervolgens voerden ze de vastgestelde temperatuurwaarden in een computermodel in, waarmee ze met succes het afgelegde pad van de vleugelklep konden reconstrueren, althans gedeeltelijk.

'Helaas zijn de grootste en oudste zeepokken uit het wrak nog niet beschikbaar voor onderzoek. Met dit onderzoek hebben we bewezen dat deze methode kan worden toegepast op zeepokken die zich kort na de crash op het puin hebben gevestigd. Dit zou ons dan in staat kunnen stellen om een route terug naar de crashlocatie te reconstrueren,' zegt Herbert.

Tot nu toe heeft de zoektocht naar MH370 zich over enkele duizenden kilometers uitgestrekt langs een noord-zuidcorridor die bekend staat als de "Zevende Boog", waar onderzoekers denken dat het vliegtuig is neergestort nadat de brandstof op was. Omdat de zeetemperatuur snel verandert langs de boog, zou deze methode volgens Herbert precies kunnen aantonen waar het vliegtuig zich bevond. 'De Franse wetenschapper Joseph Poupin, die als een van de eerste biologen de vleugelklep onderzocht, concludeerde dat de grootste zeepokken zich kort na de crash op het wrak gevestigd kunnen hebben – en heel dicht bij de crashplaats waar het vliegtuig nu ligt,' zei Herbert. Dit kan het zoekgebied mogelijk verkleinen en een nieuwe missie om het wrak te vinden vergemakkelijken.

Drie jaar na de crash werd de grootschalige zoektocht naar MH370 opgeschort. Tot die tijd werden er, afgezien van de paar brokstukken die aanspoelden, geen verdere aanwijzingen gevonden over het lot van het vliegtuig. Het zeeonderzoek had hier echter veel baat bij. Het heeft veel gegevens opgeleverd over de toestand van de zeebodem in de regio. Bovendien zijn sommige scheepswrakken opgelost.