Natuurwetenschappen

‘We zullen een aardbeving nooit kunnen voorspellen’
De aardbeving die vandaag in de vroege ochtend in Turkije plaatsvond en al ruim 2300 slachtoffers maakte in Turkije en buurland Syrië, had een magnitude van 7,8. Was deze aardbeving te voorspellen? En hoe ontstaat een aardbeving precies? We spraken met geologe Katleen Wils (UGent).

De vergeten vrouwen in de natuurwetenschap
Deeltjesfysicus en wetenschapscommunicator Margriet van der Heijden schreef de afgelopen jaren de rubriek Ongekend in de Nederlandse krant NRC. Daarin maakte ze korte biografieën van vrouwen die tegen de heersende tijdsgeest in onderzoekers werden in de fysica, chemie of wiskunde.

Wanneer het leven in 8 of 24 dimensies meer comfort biedt
3D mag dan wel onze vertrouwde wereld zijn, voor wiskundigen is het leven in 8D of 24D soms veel eenvoudiger.

Egyptisch graf met tien krokodillenmummies ontdekt
Onderzoekers van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen konden de krokodillenmummies bestuderen. ‘Een van de mooiste vondsten die ik al onder ogen kreeg’, zegt archeozoöloge Bea De Cupere (KBIN). De oude Egyptenaren offerden krokodillen tijdens rituelen voor de god Sobek.

De dodecaëder: het twaalfvlak met vele facetten
Onlangs ontdekte een Belgische amateurarcheoloog een fragment van een Romeinse dodecaëder. Die vondst is maar een van de vele voorbeelden van twaalfvlakkige figuren in de wetenschap en natuur.

Ook kleine handen kunnen een blijvend verschil maken
Vaak is vooral het goede moment kiezen belangrijk om de gewenste effecten te bereiken: het moment waarop een klein zetje volstaat om een kettingreactie in gang te zetten.

Terugblik 2022 - Wiskundige beveiliging is te kraken
Deze zomer toonden twee Vlaamse wiskundigen dat ze zelfs zonder een quantumcomputer een wiskundige beveiliging konden kraken. Voor wiskundige Ann Dooms (Vrije Universiteit Brussel) is dat hét antwoord van 2022.

Kernfusiereactie maakt voor het eerst meer energie dan erin gestopt werd
Wetenschappers van 's werelds grootste kernfusiefaciliteit, de National Ignition Facility (NIF) van de VS, zijn erin geslaagd een kernfusiereactie te produceren die meer energie opwekt dan verbruikt. ‘Dit was absoluut nodig voor de geloofwaardigheid van een fusie-energieprogramma.’

Quantumcomputer van Google creëert ‘wormgat’
Amerikaanse onderzoekers creëerden een quantumfysisch equivalent van een wormgat, een vooralsnog theoretische sluipweg tussen verafgelegen gebieden in de ruimtetijd.

Supercomputer was even de slimste in de klas (tot hij het niet meer was)
Een door AI aangedreven supercomputer verbrak een wiskundig record dat vijftig jaar had standgehouden. Om het daarna meteen weer te verliezen.

Neutronensterren lijken een beetje op chocoladebonbons
Duitse natuurkundigen zijn erin geslaagd om meer te weten te komen over de opbouw van neutronensterren. Hun verrassende conclusie: neutronensterren vertonen overeenkomsten met chocoladepralines.

Kunnen we dit jaar een strenge winter verwachten?
Elk jaar opnieuw verschijnen er al in oktober sensationele berichten over de ijskoude winter die ons te wachten zou staan. Zijn zulke seizoensvoorspellingen wel betrouwbaar? Weerexpert Samuel Helsen geeft tekst en uitleg.

‘De prof is nog altijd een man van een zekere leeftijd die aan harde wetenschap doet’
De ontvoogding van vrouwen in de wetenschap is van recente datum. En de rit is nog lang niet gereden.

Hoe exponentiële groei de grenzen van onze verbeelding te buiten gaat
Lelies, bacteriën of rijstkorrels: het fenomeen van exponentiële groei laat zich misschien nog het best vatten in raadsels.

Nobelprijs Scheikunde gaat naar de klikchemie
Barry Sharpless en Morten Meldal krijgen de Nobelprijs voor Scheikunde 2022 omdat zij de basis hebben gelegd voor de klikchemie. Zij delen de prijs met Carolyn Bertozzi, die met haar bio-orthogonale chemie een manier vond om klikchemie te gebruiken in levende cellen.

Nobelprijs Fysica voor grensverleggend onderzoek over quantumvreemdheid
De Nobelprijs voor Natuurkunde gaat dit jaar naar het trio Alain Aspect, John Francis Clauser en Anton Zeilinger. Daarmee drukt het Nobelprijscomité zijn waardering uit ‘voor experimenten met verstrengelde fotonen, het vaststellen van de schending van de ongelijkheden van Bell en het pionierswerk op het vlak van quantum-informatiewetenschap’.

Finaletickets Vlaamse PhD Cup 2022 zijn uitgedeeld
Op woensdag 28 september werd bij SciMingo vzw de halve finale van de Vlaamse PhD Cup betwist. Acht onderzoekers sleepten een finaleticket in de wacht. Zij strijden op 18 oktober in AMUZ (Antwerpen) voor de PhD Cup 2022.