Geschiedenis

In de Tollense vallei, een plek in Noord-Duitsland, vond meer dan 3000 jaar geleden een groot slagveld plaats. Een analyse van pijlpunten toont aan dat minstens een deel van de strijders van ver uit het zuiden kwam. Dat maakt deze veldslag uit de late Bronstijd Europa's oudste interregionaal conflict.

Snijsporen op vogelbotjes uit de grot Scladina, in de buurt van Namen, geven aan dat neanderthalers er verschillende vogelsoorten aten en van sommige botjes gebruiksvoorwerpen maakten. Scladina is nog maar de tweede vindplaats die aantoont dat onze verre neven een vogelbot tot werktuig hebben bewerkt.

Europeanen handelden pas in coca toen ze wisten hoe je er cocaïne uit kon onttrekken, toch? Die aanname klopt niet, blijkt uit nieuw onderzoek. Cocabladeren werden in Europa al in de 17^de eeuw geconsumeerd, zo’n tweehonderd jaar eerder dan gedacht.

‘De tuin van Rubens is niet zomaar een tuin, maar een historische tuin. Het is belangrijk dat we waken over de verhalen die erachter zitten’, aldus Dr. Klara Alen. Als tuinconservator van het Rubenshuis in Antwerpen onderzocht ze welke planten in Rubens’ tuin groeiden. Dat resulteerde in de aanleg van een weelderige baroktuin. Naar aanleiding van de feestelijke opening spraken we met haar over haar onderzoek.

Speren lenen zich tot verschillende jachttechnieken. In steentijd-Amerika zouden ze bijvoorbeeld ook zijn gebruikt om afstormende mammoeten en ander groot wild zichzelf te laten spietsen.

Over het leven in concentratiekampen en ghetto's in het Oosten is vandaag veel geweten. Maar hoe was het leven in Duitse steden zelf toen Hitler aan de macht was?

De bijna vergeten zonnevlekkentekeningen van de Duitse astronoom Johannes Kepler onthullen informatie over de zonnecyclus in het verleden.

In de publieke perceptie worden atleten die niet binnen de traditionele man-vrouwclassificering passen vaak beschouwd als een recent fenomeen. Uit historisch onderzoek blijkt dat intersekse atleten al vroeg in de twintigste eeuw zichtbaar aanwezig waren in sport. Al in de jaren 1930 berichtten internationale media over atleten die de traditionele binaire geslachtscategorieën doorbraken.

In het zuidoosten van Turkije liggen enkele archeologische sites van absoluut topniveau. Göbekli Tepe en Karahan Tepe werden bijna 12.000 jaar geleden gebouwd en bewoond door een mysterieus volk van sedentaire jager-verzamelaars. Voor de ‘nieuwlichterij’ van de landbouw, die in hun tijd opkwam, haalden ze hun neus op.

Nog niet zo heel lang geleden waren paarden het snelst mogelijke vervoermiddel. Toch was tot nu toe niet bekend hoe paarden, eens gedomesticeerd, zich over Europa en Azië verspreidden. Een genetische analyse werpt nieuw licht op die expansie.

Een collectie van prehistorische objecten die twintig jaar geleden werden opgegraven in het Oost-Vlaamse Ename bevat bijzondere vondsten: een schedelfragment van minstens zesduizend jaar oud én de oudste bijna complete schedel die tot nu toe in Vlaanderen is aangetroffen.

DNA-onderzoek van een Merovingisch grafveld in Koksijde uit de late 7e en vroege 8e eeuw werpt nieuw licht op de afkomst van de toenmalige bewoners.

Wie het populisme echt wil begrijpen, kan niet om zijn geschiedenis heen. De term kreeg in de loop van de tijd – en afhankelijk van de locatie – een wisselende betekenis.

‘2024 is misschien het grootste verkiezingsjaar ooit’, zegt historicus Anton Jäger. De halve planeet gaat stemmen, een enorme electorale mobilisatie die volgt op een decennium van protesten. Zijn boek over hyperpolitiek kon dus op geen beter moment uitkomen. Wat is er volgens hem aan de hand?

Het lijkt erop dat de oude Egyptenaren al aan onderzoek naar kanker deden en misschien zelfs experimentele behandelingen uitvoerden. Dat blijkt uit onderzoek naar een vier- tot vijfduizend jaar oude schedel.

De legende gaat dat telkens als iemand het woord ‘luddiet’ hardop zegt, ergens in Silicon Valley een tech-entrepreneur wakker schiet, badend in het zweet. Of zou het kunnen dat deze historische verzetsgroepering misbegrepen wordt, en dat we nog iets van hen kunnen leren over onze eigen rol in de toekomst van werk?