Geschiedenis

Het werk van de Griekse arts Galenus domineerde veertien eeuwen lang de geneeskunde. Maar door het kopiëren van zijn boeken slopen er fouten in de tekst. Om een beter beeld te krijgen van de originele beschrijvingen, werden een aantal van zijn experimentele dissecties opnieuw uitgevoerd.

Archeologen hebben resten van wouw, meekrap en wede ontdekt bij opgravingen in Brussel en Mechelen. ‘In Brussel gaan de oudste lagen met resten van verfplanten terug tot de 12^e eeuw.’

Tijdens de hoogtijdagen van het Romeinse Rijk lag de atmosferische loodvervuiling zo hoog dat het gemiddelde IQ twee tot drie punten afnam. Dit effect liet zich voelen tot buiten de grenzen van het rijk.

De voorbije eeuwen hebben dramatische stormen en overstromingen de Lage Landen geteisterd rond de eindejaarsperiode. Was het een straf van God, voor al dat gefeest, of staat er in de winter een (figuurlijk) pistool gericht op de Belgische en Nederlandse kust?

Onderzoek van stambomen langs moederlijke lijn biedt nieuwe inzichten bieden in biologische verwantschap en genetische genealogie.

Voor het eerst is er bewijs dat twee verschillende mensachtigen elkaar hebben ontmoet. Hun bewaarde voetafdrukken vertellen dat ze anderhalf miljoen jaar geleden op dezelfde dag op dezelfde plek zijn geweest.

Onderzoekers van het Instituut voor Natuurwetenschappen hebben op een Egyptische vindplaats het oudste bewijs gevonden van vee waarvan de hoorns doelbewust waren vervormd. De oude Egyptenaren forceerden de kurkentrekkervormige hoorns van schapen, die van nature zijwaarts groeien, tot ze kaarsrecht stonden.

Burgerwetenschapper Willy Van den Bergh doet al jaren onderzoek naar de bewogen geschiedenis van de kolonies in Merksplas en Wortel. Zijn werk voegt onbekende elementen aan de geschiedschrijving toe. ‘Ik vind het belangrijk dat deze verhalen ontsloten kunnen worden.’

Een passage uit een middeleeuwse Noorse sage blijkt echt gebeurd te zijn geweest.

Pou Hakanononga. De naam zegt je waarschijnlijk niet veel, maar dit antropomorfe beeld van Paaseiland is een van de topstukken van het Museum Kunst en Geschiedenis in het Jubelpark in Brussel. Hoe vond een van de oudste beelden van het Polynesische eiland zijn weg naar onze contreien?

Groot-Brittannië en de Verenigde Staten claimden gedurende vele jaren de ontdekking van Antarctica in januari 1820. Europese ontdekkingsreizigers benaderden echter al veel eerder Antarctica en van sommigen werd lange tijd beweerd dat ze Antarctica hadden ontdekt. Het waren vooral Nederlanders die in Antarctische wateren hadden geopereerd en die het continent hadden kunnen claimen, wat ze nooit deden. Wie zijn de Nederlandse kandidaten voor de ontdekking van Antarctica?

In de Tollense vallei, een plek in Noord-Duitsland, vond meer dan 3000 jaar geleden een grote veldslag plaats. Een analyse van pijlpunten toont aan dat minstens een deel van de strijders van ver uit het zuiden kwam. Dat maakt deze veldslag uit de late Bronstijd Europa's oudste interregionaal conflict.

Snijsporen op vogelbotjes uit de grot Scladina, in de buurt van Namen, geven aan dat neanderthalers er verschillende vogelsoorten aten en van sommige botjes gebruiksvoorwerpen maakten. Scladina is nog maar de tweede vindplaats die aantoont dat onze verre neven een vogelbot tot werktuig hebben bewerkt.

Europeanen handelden pas in coca toen ze wisten hoe je er cocaïne uit kon onttrekken, toch? Die aanname klopt niet, blijkt uit nieuw onderzoek. Cocabladeren werden in Europa al in de 17^de eeuw geconsumeerd, zo’n tweehonderd jaar eerder dan gedacht.

‘De tuin van Rubens is niet zomaar een tuin, maar een historische tuin. Het is belangrijk dat we waken over de verhalen die erachter zitten’, aldus Dr. Klara Alen. Als tuinconservator van het Rubenshuis in Antwerpen onderzocht ze welke planten in Rubens’ tuin groeiden. Dat resulteerde in de aanleg van een weelderige baroktuin. Naar aanleiding van de feestelijke opening spraken we met haar over haar onderzoek.

Speren lenen zich tot verschillende jachttechnieken. In steentijd-Amerika zouden ze bijvoorbeeld ook zijn gebruikt om afstormende mammoeten en ander groot wild zichzelf te laten spietsen.

Vrouwen werden actief uitgesloten van poolonderzoek. Toch is het enkele vrouwen gelukt om er een waardevolle bijdrage aan te leveren. Charlotte Goeyers vernoemde twee nieuw ontdekte kiezelwiersoorten naar hen. In deze blog vertelt ze hun verhaal.