Toon Lambrechts

Tien jaar geleden bleek al dat botfragmenten van neanderthalers, gevonden in de grotten van het Naamse Goyet, sporen van kannibalisme vertonen. Nieuw onderzoek op de beenderen geeft een beeld wie de slachtoffers precies waren. ‘Ze aten individuen uit een andere groep.’

Honden en mensen delen een lange geschiedenis. Dat is terug te vinden in migratiestromen van de afgelopen tienduizend jaar. Fossiel DNA van honden laat zien hoe hun verspreiding samenvalt met die van de mens in Europa en Azië.

De aftocht van Napoleon na zijn mislukte veldtocht tegen Rusland kostte het leven aan zo'n 300.000 soldaten. De meesten bezweken aan een combinatie van honger, kou en ziekte. Om welke ziektes ging het? Recent onderzoek identificeert nieuwe boosdoeners.

Wereldwijd gebruiken landbouwers steeds vaker plastic folies om de bodem af te dekken. Een praktijk met heel wat voordelen, maar ook een die plastic deeltjes in de bodem brengt. Biologisch afbreekbare landbouwplastics lijken een oplossing, al hebben ze een grotere impact op het bodemleven dan gangbare plastic folies.

Warme, betekenisvolle sociale relaties in een mensenleven hebben een directe invloed op de veroudering van het lichaam. Hun invloed kan de epigenetische klok, een soort graadmeter van iemands biologische ouderdom, terugdraaien.

Sojaplanten die droogte of insectenvraat overleven, onthouden hoe ze met deze bedreigingen om moeten gaan. Zo kunnen ze adequaat reageren als die stresssituaties zich later opnieuw voordoen. Die beschermingsreactie geven ze ook door aan de volgende generatie, en dat zonder dat hun DNA verandert.

Een analyse van oud DNA uit vroegmiddeleeuwse Engelse grafsites leverde een verrassend resultaat op. Twee individuen, een man en een jonge vrouw, bleken voorouders te hebben afkomstig uit West-Afrika. De ontdekking laat zien dat menselijke mobiliteit in de vroege middeleeuwen groter was dan gedacht.

De gedragsbiologie is een term rijker. Scrumping: de gewoonte van primaten om zich te voeden met overrijp fruit dat uit de boom viel. Dit voedingspatroon ligt aan de basis van een hogere tolerantie voor alcohol en speelt mogelijk een rol bij het versterken van sociale cohesie, ook bij de vroege mens.

Het noordelijk halfrond verdroogt in sneltempo. Het toenemend verlies aan water op het land heeft er vier ‘mega-verdrogingsregio’s’ doen ontstaan. Overmatig gebruik van grondwater speelt hierbij een grotere rol dan gedacht.