Natuur & Milieu

In deze aflevering hebben we het over het populairste gespreksonderwerp aller tijden: het weer. Hoe wordt een weerbericht gemaakt? En waarom zit de weerman er soms naast? Eos-redacteur Kim Verhaeghe vraagt het aan klimaatwetenschapper Samuel Helsen.

Word lid van Eos Insider en ontvang één keer per week een inspirerend, prikkelend of anders interessant premium artikel rechtsreeks in je mailbox.

Wie aan zomer denkt, denkt anno 2021 aan hitte, droogte, hoge UV-indexen en hoge ozonconcentraties. Toch hadden we dit jaar een kwakkelzomer. Hoe komt dat?

Beton is geen carbon sink: het slaat niet meer CO2 op dan het uitstoot naar de atmosfeer. Het nieuwste IPCC-rapport beweert ook niet dat beton een netto-opslagplaats voor CO2 is, maar gebruikt betonnen gebouwen wél om de berekening van de fossiele CO2-uitstoot naar beneden bij te stellen. Hoe zit dat?

Bacteriën kunnen groenafval omzetten in een chemische basisstof voor verf en rubber. Die stof zuiver krijgen is echter enorme uitdaging. Sponsen met poriën op nanoschaal bieden een oplossing.

Onlangs stootten onderzoekers op 420 miljoen jaar oude fossielen van landplanten. De resten zijn niet alleen bijzonder vanwege hun ouderdom. Ze zijn gevonden in Zuid-Afrika, een gebied waarover uit die periode maar zeer weinig bekend is.

Hoewel het vaak een hopeloze opdracht lijkt, probeert spinnenexpert Koen Van Keer mensen te overtuigen om spinnen in hun huis te laten leven. ‘Je hoeft ze niet te vrezen, ze houden zichzelf in evenwicht en ze verlossen je huis van insecten die wel schadelijk kunnen zijn.'

Vrouwelijke kolibries blijken over een heel bijzonder wapen te hebben tegen pesterijen: zich vermommen als mannetjes. Als jong, maar soms ook levenslang.

De extreme neerslag die in juli in België en Duitsland overstromingen veroorzaakte, komt als gevolg van de klimaatverandering 1,2 tot 9 keer vaker voor. De opwarming verhoogt ook de intensiteit van dit soort fenomenen. Dat blijkt uit een nieuwe studie naar de link tussen de hevige regen en de klimaatverandering.

De pups van een vleermuissoort vertonen tijdens hun ontwikkeling een vocaal oefengedrag dat sterk lijkt op het brabbelen van menselijke zuigelingen. 

Over enkele jaren hopen experts dierentaal te kunnen doorgronden. Ze rekenen op nieuwe ontwikkelingen in artificiële intelligentie.

De ergste doemscenario’s lijken we vooralsnog te hebben afgewend. Maar wat er met het huidige beleid wél op ons afkomt, willen we ook liever vermijden. Eos sprak met klimaatwetenschapper Joeri Rogelj over de positieve noten in het jongste klimaatrapport, (on)terecht alarmisme en ‘haalbaar en betaalbaar’ klimaatbeleid. ‘Streef naar 1,5 graden opwarming, bereid je voor op 4 graden.’

Wat betekent het voor België als de aardopwarming zich verder doorzet? Klimatoloog en glacioloog Philippe Huybrechts geeft antwoord. 'De ergste gevolgen voelen we over honderd jaar. Zo ongelooflijk ver is dat niet.'

Wetenschappers reconstrueerden het verplaatsingsgedrag van mammoeten op basis van een analyse van een 17.000 jaar oud fossiel. Hun bevindingen zijn interessant voor het onderzoek naar de toekomst van ecosystemen in tijden van klimaatverandering.

De resultaten van het nieuwe klimaatrapport zijn alles behalve hoopgevend. Zo zou de kans groot zijn dat we in de komende decennia al de 1,5°C grens overschrijden en dat we afstevenen op een temperatuurstijging van 2°C of meer. Extreme weergebeurtenissen nemen wereldwijd toe en de link met de klimaatopwarming daarin is duidelijk.

Simpele dingen brengen soms de grootste vreugde. Voor sommige mensen betekent dat: oud brood voeren aan de eendjes in het park. Enerzijds delen de eenden in het geluk. Ze moeten minder zoeken naar voedsel, en hebben zo bijvoorbeeld meer tijd voor hun kroost. Toch varen de vogels er niet zo wel bij als hun schuddende staart en enthousiast gekwaak doen vermoeden.