Ruimte

Sterrenkundigen hebben vreemde zandwolken ontdekt in de hete dampkring van een planeet die zelf nog het meest doet denken aan een suikerspin. De ontdekking is gedaan met het Europese MIRI-instrument aan boord van de James Webb Space Telescope.

Tijdens Docfest Brugge zie je tien spraakmakende documentaires op unieke locaties in de stad. Eos selecteerde drie documentaires die je niet onberoerd laten.

Al geruime tijd denken astronomen dat ijzige steentjes die zich in de koudste zone van een protoplanetaire schijf vormen de cruciale 'groeikernen' van het planeetvormingsproces zijn. Waarnemingen met de James Webb-telescoop bevestigen die hypothese.

Door gegevens van de NASA-ruimtetelescopen Chandra en Webb met elkaar te combineren, heeft een internationaal team van astronomen een ‘groeiend’ zwart gat opgespoord, dat al 470 miljoen jaar na de oerknal is ontstaan.

Diep in het centrum van de aarde bevinden zich twee vreemde opeenhopingen. Die zijn vermoedelijk de overblijfselen van de hypothetische planeet Theia, die miljarden jaren geleden in botsing kwam met de aarde. De overige brokstukken klonterden samen tot de maan.

Veertig jaar geleden bracht een revolutionaire satelliet voor het eerst in de geschiedenis de gehele sterrenhemel op infrarode golflengtes in kaart. 

Door minuscule maankristallen te analyseren die in 1972 door astronauten van de Apollo 17 zijn verzameld, hebben wetenschappers een nieuwe schatting kunnen maken van de ouderdom van de maan.

Snelle radioflitsen zijn een astronomisch raadsel waarvan de precieze oorzaak nog niet bekend is. Nieuw onderzoek suggereert dat ze tot stand komen door sterbevingen op het oppervlak van neutronensterren.

Langdurige communicatieproblemen bij de luchtvaart, het elektriciteitsnet plat en noorderlicht tot aan de evenaar. Een zware zonnestorm heeft dat effect. Dankzij mijn model kan de Koninklijke Sterrenwacht van België sinds kort niet alleen voorspellen wanneer het stormt, maar ook hoe erg.

De Italiaanse fysicus Carlo Rovelli zoekt het uit in zijn boek Witte gaten: binnen de horizon, dat zopas in het Nederlands vertaald is.

Het geluk dat hij had toen hij als jonge Argentijn in Nederland aan de slag kon, gunt astronoom Mariano Méndez anderen ook. Al bijna twintig jaar organiseert hij workshops waar sterrenkundigen en ruimteonderzoekers uit armere landen hun kennis en vaardigheden kunnen bijspijkeren. Voor sommige deelnemers is het een springplank naar een carrière in het buitenland, anderen helpen in hun thuisland hun discipline verder uit te bouwen.

Het sterrenstelsel staat zo ver weg, dat zijn licht er meer dan 11 miljard jaar over heeft gedaan om ons te bereiken.

De Webb-ruimtetelescoop heeft een verre ster onder de loep genomen die eerder al door de Hubble-ruimtetelescoop was gedetecteerd. Vermoedelijk gaat het om de verste ster ooit waargenomen.

Minstens een deel van het water op onze planeet moet afkomstig zijn van de ruimte. Al blijft het raden naar hoeveel precies.  

PDS 70 bleek al twee grote protoplaneten te bevatten. Maar het planetenstelsel, op 370 lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Centaur, blijft sterrenkundigen verrassen.

Kort voordat hij de leiding nam over het Manhattan-project, beschreef Robert Oppenheimer hoe reuzensterren uiteindelijk zwarte gaten worden. ‘Zijn werk blijft vandaag nog steeds overeind.’

Een spectaculaire nieuwe opname die is vrijgegeven door de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) bevat aanwijzingen over hoe planeten ter grootte van Jupiter zouden kunnen ontstaan.