Ruimte

Geheimen van planeetgeboorte rond tientallen sterren onthuld
Astronomen hebben een nieuw licht geworpen op het fascinerende en complexe proces van de planeetvorming. De weergaloze opnamen, vastgelegd met de Very Large Telescope (VLT), vormen een van de grootste inventarisaties van planeet-vormende schijven die ooit zijn gedaan.

Astronomen ontdekken nieuw verband tussen water en planeetvorming
Onderzoekers hebben waterdamp ontdekt in de schijf rond een jonge ster, precies op de plek waar mogelijk planeten worden gevormd. Die waarneming biedt nieuwe inzichten in planeetvorming.

Metalen litteken ontdekt op ‘kannibaal-ster’
Wanneer een ster het einde van haar bestaan bereikt, kan ze de omringende planeten en planetoïden opslokken. Met behulp van de Very Large Telescope in Chili hebben onderzoekers nu voor het eerst een duidelijk spoor van dit proces ontdekt: een litteken dat op het oppervlak van een witte dwergster is achtergelaten.

Nieuwe waarnemingen leggen onverklaarbaar verre, oude sterrenstelsels bloot
Ons begrip van het ontstaan van sterrenstelsels en de aard van de donkere materie zou wel eens volledig op zijn kop kunnen komen te staan na nieuwe waarnemingen van een populatie van sterren, van meer dan 11 miljard jaar geleden, die omvangrijker is dan ons Melkwegstelsel en eigenlijk niet zou mogen bestaan.

Hoe de maan is ontstaan
Nu er sprake is van een nieuwe maanrace zou je denken dat we de maan inmiddels kennen. Niemand weet echter hoe die oude vertrouwde maan van ons precies ontstaan is. Een overzicht van de meest realistische theorieën.

‘Zoozve’ vereeuwigt spelfout van tekenaar in de kosmos
Een klein rotsblok in een merkwaardige baan rond de zon is door de Internationale Astronomische Unie officieel Zoozve genoemd. Daarmee is een onbenullige spelfout van een Britse illustrator voorgoed vereeuwigd in het heelal.

Astronaut in spe Raphaël Liégeois over zijn training: ‘Dat Russisch viel al bij al nog mee’
Raphaël Liégeois, de Belgische astronaut in opleiding, heeft zijn basistraining er bijna opzitten. Hoe heeft hij het afgelopen jaar aan de ESA-astronautenacademie beleefd?

Hoe de krimpende maan toekomstige maanmissies kan belemmeren
De maan krimpt en het maanoppervlak heeft een nogal losse structuur. Dat maakt een aantal mogelijke landingsplaatsen van de toekomstige bemande maanmissie Artemis III kwetsbaar voor bevingen en verschuivingen.

Veel vroege sterrenstelsels zagen eruit als zwembadnoedels en surfplanken
Opnamen van de Webb-ruimtetelescoop tonen dat sterrenstelsels in het vroege heelal vaak plat en langwerpig zijn, zoals surfplanken en zwemnoedels, en maar zelden rond, zoals volleyballen of frisbees. Dat is opvallend, want dichter bij huis zijn zulke vormen zeldzaam.

Nieuw in Eos Sterrenstof: maandelijkse hemelkalender
Word lid van Eos Sterrenstof en ontvang elke twee weken de laatste inzichten over astronomie, kosmologie, weer en ruimtevaart rechtstreeks in je mailbox.

Vreemde kattenstaart wijst op recente kosmische botsing
Anderhalve eeuw geleden knalden twee gigantische kosmische rotsblokken met veel geweld op elkaar. Daarbij verpulverden ze vrijwel volledig, met een enorme waaier aan kleine, donkere stofdeeltjes als gevolg.

Donker ‘oer-sterrenstelsel’ bij toeval ontdekt
Het stelsel bevat ongelooflijk veel gas, maar vertoont geen tekenen van stervorming.

Mogelijke verklaring gevonden voor vreemde ‘radiocirkels’ in het heelal
Het gaat om cirkels van radiogolven die zo groot zijn dat ze complete sterrenstelsels omsluiten. Hoe komen die tot stand?

Nieuwe theorie verenigt zwaartekracht met quantummechanica
Al meer dan een eeuw doen wetenschappers verwoede pogingen om de beide theorieën met elkaar te verenigen – tot nu toe tevergeefs. Natuurkundigen aan het University College London slaagden er wel in.

Bizarre zandwolken in ‘suikerspinplaneet’ ontdekt door James Webb-telescoop
Sterrenkundigen hebben vreemde zandwolken ontdekt in de hete dampkring van een planeet die zelf nog het meest doet denken aan een suikerspin. De ontdekking is gedaan met het Europese MIRI-instrument aan boord van de James Webb Space Telescope.

Deze documentaires mag je niet missen op Docfest in Brugge
Tijdens Docfest Brugge zie je tien spraakmakende documentaires op unieke locaties in de stad. Eos selecteerde drie documentaires die je niet onberoerd laten.

Hoe ontstaat een planeet? James Webb-telescoop bevestigt vermoedens
Al geruime tijd denken astronomen dat ijzige steentjes die zich in de koudste zone van een protoplanetaire schijf vormen de cruciale 'groeikernen' van het planeetvormingsproces zijn. Waarnemingen met de James Webb-telescoop bevestigen die hypothese.

Kolossaal zwart gat op recordafstand ontdekt
Door gegevens van de NASA-ruimtetelescopen Chandra en Webb met elkaar te combineren, heeft een internationaal team van astronomen een ‘groeiend’ zwart gat opgespoord, dat al 470 miljoen jaar na de oerknal is ontstaan.