Ilse Boeren

Na het ongebreidelde vertrouwen in wetenschap van de twintigste eeuw, spelen er in deze eeuw zorgwekkende trends. Dat staat in een recent rapport van de Vlaamse Commissie voor Wetenschappelijke Integriteit.

Toen milieujournalist en ecoloog Bart Crezee in 2017 in De Volkskrant las dat er een enorme CO2-bom onder het tropische regenwoud in het Congobekken lag, besloot hij dat van dichtbij onder de loep te nemen. Het kon toch niet dat zo’n belangrijk deel van de koolstofhuishouding van de aarde zo lang verborgen was gebleven? Acht jaar, een doctoraat en een boek later heeft hij antwoorden en nieuwe vragen voor de wereld. 

Voor de Belgische kust lag zesduizend jaar geleden een barrière-eilandensysteem, zoals nu in de Nederlandse Waddenzee.

Wereldwijd steeg het aantal bosbranden aanzienlijk in het laatste decennium. Maar het aantal slachtoffers en de economische kost van het vuur stegen relatief gezien nog veel meer. Dat konden onderzoekers voor het eerst berekenen omdat ze toegang kregen tot cijfers van een grote herverzekeraar.

Onze bomen hebben het lastig. Hitte, droogte, ziektes en stormen eisen hun tol. Hoe maken we onze bossen bestand tegen de klimaatverstoring? Eos-redacteur Ilse Boeren nodigde collega Liesbeth Gijsel uit in het Zoniënwoud voor een gesprek over de toekomst van onze bomen.

De voorbije eeuw had de groei van tropische bomen te lijden van droogtes, maar ze herstelden wel snel, vonden Pieter Zuidema en zijn collega’s van over heel de wereld. De onderzoekers gebruikten meer dan 20.000 jaarringreeksen uit 36 landen. Ze berekenden dat tropische bomen gemiddeld 2,5 procent minder groeien dan normaal tijdens droge jaren.

Filosoof Paco Calvo heeft een eigen lab waarin hij experimenten uitvoert die uitsluitsel moeten geven over het bewustzijn en de intelligentie van planten. Dat hoort niet bij de botanie-afdeling, maar bij de filosofie-afdeling van de universiteit van Murcia, en dat is maar goed ook, zegt hij zelf. ‘Voor ons onderzoek is het belangrijk dat we organismen juist niet in hokjes stoppen.’

‘Gedumpte vakantievissen richten grote natuurschade aan’, kopte Nature Today vorige week. In Nederland leven tegenwoordig veel goudvissen in kleine poelen en vreten daar hele ecosystemen kaal. Ze komen er vooral in terecht omdat hun eigenaars ze dumpen voor ze op vakantie vertrekken. Hoe is dat in Vlaanderen?

De academische vrijheid gaat achteruit wanneer er niet-pluralistische partijen in de regering zitten, zo stelt een rapport van de Duitse Friedrich-Alexander-Universität. Net als de vorige jaren analyseerden onderzoekers de academische vrijheid in 179 landen, ditmaal met bijzondere aandacht voor Argentinië, Polen, en – hoe kan het ook anders – de VS.