Bij de geboorte van Homo sapiens kwamen twee afstammingslijnen samen

Wie waren de directe voorouders van de moderne mens, Homo sapiens? Nieuw genetisch onderzoek maakt de puzzel nog wat complexer.

Beeld: Homo heidelbergensis (links) en Homo erectus (rechts).

Ook met DNA van mensen die vandaag leven kun je heel ver terug in de tijd kijken. Dat hebben Britse genetici nog eens gedemonstreerd. Aan de hand van een duizendtal genomen (volledige DNA-sets) van levende mensen verspreid over de hele wereld konden ze licht werpen op de afstamming van Homo sapiens, de moderne mens die ongeveer 300.000 jaar geleden ontstond in Afrika. Bij die geboorte zien ze twee genetische lijnen samenkomen. De ene afstamming droeg tachtig procent bij aan onze huidige genetische opmaak, de andere twintig procent.

Wie waren de archaïsche mensen verbonden aan de twee afstammingslijnen? Degene die tachtig procent van ons DNA bepaalde, zou Homo heidelbergensis geweest zijn, een soort die uiterlijk niet zo sterk van ons verschilde en die ook de voorouder was van de neanderthaler. De andere lijn kan die van een late Homo erectus zijn geweest, een primitievere soort die bijna twee miljoen jaar geleden al was ontstaan. De onderzoekers maakten gebruik van een zelfgebouwd computeralgoritme om de mix van afstammingslijnen in ons DNA te ontwarren. 

Moederpopulatie

Bijzonder is dat beide afstammingslijnen ongeveer anderhalf miljoen jaar geleden voortkwamen uit een gezamenlijke moederpopulatie (wellicht van een vroege Homo erectus), waarna ze elk hun weg gingen. Om ruim een miljoen jaar later dus weer samen te komen.

De nieuwe bevindingen maken dat het plaatje van de menselijke evolutie – onze verste geschiedenis – weer wat complexer oogt. De vorsers benadrukken in hun onderzoekspaper dat we niet geëvolueerd zijn langs een enkele afstammingslijn, maar dat kruisingen en genetische uitwisselingen eerder regel dan uitzondering waren tijdens onze evolutie