Natuurwetenschappen

Op 5 december is wiskundige Jacques Tits op 91-jarige leeftijd overleden. Hij was vooral bekend van de groepentheorie, waarvoor hij de Abelprijs ontving.

Paleontologen hebben twee primitieve zoogdieren uit het Boven-Krijt beschreven, die zo’n 70 miljoen jaar geleden leefden. Het ene is opgegraven in Binnen-Mongolië, het andere in Roemenië.

Paleontologen hebben vastgesteld dat zeezoogdieren dikkere en zwaardere botten ontwikkelden als aanpassing aan een zoute binnenzee in Centraal Europa zo’n 13 miljoen jaar geleden. 

Een team van onderzoekers heeft een 360 miljoen jaar oude haaienkaak beschreven die in de Belgische Ardennen is gevonden. Een uitzonderlijke vondst omdat kraakbeen bijna nooit fossiliseert.

Het international ring- en zenderprogramma “The Oddysey of the Bewick’s Swan” draagt bij tot het oplossen van vragen over gewijzigde trekroutes van de Kleine Zwaan.

Paarden werden voor het eerst gedomesticeerd ten noorden van de Kaukasus zo’n 4.200 jaar geleden. In een paar eeuwen veroverde het gedomesticeerde paard de rest van Europa en Azië.
 

De Nobelprijs Chemie 2021 gaat naar Benjamin List en David MacMillan voor de ontwikkeling van organokatalysatoren, instrumenten om molecules te bouwen.

Precies honderd jaar na Albert Einstein delen Syukoro Manabe, Klaus Hasselmann en Giorgio Parisi de Nobelprijs voor Fysica 2021. De Koninklijke Zweedse Academie voor Wetenschappen bekroonde het drietal dinsdagmiddag voor hun ‘baanbrekende bijdragen aan ons inzicht in de eigenschappen en evolutie van complexe fysische systemen’, zoals het klimaat.

Onderzoekers hebben geuren die insecten verspreiden om zich tegen predatoren te verdedigen, omgezet naar geluid.

Het KU Leuven iGEM-team is volop bezig het DNA van plantencellen met gerichte evolutie te sturen. Maar hoe zien ze wat er juist in al die transparante vloeistof zit? Biologen zijn meesters in het onzichtbare zichtbaar maken.

Belgische mosselen hebben de voorbije honderd jaar stevigere schelpen ontwikkeld. Meer kalk in de schelpen beschermt hen beter tegen de scharen van krabben en de snavels van meeuwen.

Als alle andere maatregelen falen om het tekort aan wiskundeleraars op te vangen, moeten we de verloning in het onderwijs regelen volgens vraag en aanbod, schrijft Dirk Huylebrouck.

Zestien wetenschappers gaan de uitdaging aan om de kern van hun jarenlange doctoraatsonderzoek in drie minuten uit te leggen.

Geen fans in het stadion, maar wel miljoenen kijkers thuis voor de buis om de openingsceremonie van de 32e Olympische Spelen in Tokyo te volgen. Zoals steeds een hele show, waarbij de Japanners deze keer uitpakten met onder meer een technisch hoogstandje met 1824 drones. Maar de eerste halve minuut van het spektakel was al meer dan genoeg om onze wiskundige honger weer voor even te stillen.

Wolkjes deuterium moeten losgeslagen elektronen in de ITER- fusiereactor onderscheppen.

De kracht van sciencefiction zit vaak in het exploreren van nieuwe mogelijkheden en de voor- en nadelen die ze meebrengen. Wat doen we met die informatie in de werkelijkheid?

Hoe eenzaam kan een priemgetal zijn? Niet enkel kunnen ze omgeven worden door priemwoestijnen, ze kunnen ook aan cijfergevoeligheid lijden waardoor andere priemgetallen zo goed als onbereikbaar worden. In 2020 ontdekte Michael Filaseta van de universiteit van South Carolina een nog meer extreme contactstoornis bij sommige priemgetallen: zij bleken hypercijfergevoelig. Dit jaar bewees hij bovendien dat dit helemaal geen zeldzaam fenomeen is. Maar omdat ze zich enkel bij heel grote priemgetallen manifesteert, bleef deze eigenschap tot nu toe onder de radar.

Harvey Friedman maakt er zijn levenswerk van om onbereikbare wiskunde tastbaar te maken. Later dit jaar neemt de gerenommeerde wetenschapper een positie in als gastprofessor aan de Universiteit Gent. Een gesprek met een man die even hartelijk is als intelligent.