Waarom vleermuizen zelden kanker krijgen

Vleermuizen zijn goed bestand tegen virussen en krijgen ook nog eens zelden kanker. Hoe kan dat?

Beeld: Het team verdiepte zich in de genoomsequentie van twee types vleermuizen, waaronder de jamaicavruchtenvampier. Credit: Brock and Sherri Fenton/Genome Biology and Evolution.

Hun vermogen om te vliegen is niet de enige reden waarom vleermuizen zo’n bijzondere zoogdieren zijn. Ze leven relatief lang (dertig tot veertig jaar is niet uitzonderlijk), ze krijgen zelden kanker en ze hebben een robuuste aangeboren immuunsysteem dat beschermt tegen virussen. En dan hebben ze mogelijk ook nog eens een belangrijke rol in de opstoot van het covid-virus. De slotsom is dat vleermuizen zeer interessante dieren zijn voor wetenschappelijk onderzoek in functie van nieuwe inzichten in de menselijke gezondheid.

Vanuit die optiek maakte een Amerikaans onderzoeksteam gebruik van twee bronnen: beschikbare informatie op het Oxford Nanopore Technologies-platform en vleermuisstalen verzameld in Belize. In eerste instantie verdiepten ze zich in de genoomsequentie van twee levende types vleermuizen die voorkomen in dat Midden-Amerikaanse land: de jamaicavruchtenvampier (Artibeus jamaicensis) en de Meso-Amerikaanse snorvleermuis (Pteronotus mesoamericanus). Hun tweede stap: een uitgebreide vergelijkende analyse met het genoom van een rist andere vleermuissoorten en andere zoogdieren.

Daarbij stelden ze, naast 33 eiwitten waarvan uit eerdere onderzoeken al gebleken was dat ze kanker onderdrukken, genetische aanpassingen vast in DNA-reparatie-eiwitten. Waarbij het meest opmerkelijke was dat die bij de vleermuizen meer dan twee keer zo vaak tot expressie komen dan bij andere zoogdieren.

Het belang hiervan is volgens het onderzoeksteam dat diepere studie van het vleermuisgenoom kan leiden tot meer inzicht in evolutionaire aanpassingen die beschermen tegen virussen en kanker op genetisch niveau. Volgens de onderzoekers is het een eerste stap in de richting van het vertalen van het unieke biologische profiel van vleermuizen naar inzichten die relevant zijn om bij menselijke aandoeningen zoals kanker nog beter te begrijpen en te behandelen.