Is zandraket een onbetrouwbare modelplant?

Zandraket (Arabidopsis thaliana) is al jaren de witte labmuis van het plantenonderzoek. Onterecht, beweren Britse onderzoekers nu, want de plant is eerder uitzondering dan regel in de plantenwereld.

Zandraket is populair als modelorganisme in het lab omwille van zijn relatief eenvoudige genetica. Het is ook de eerste plantensoort waarvan het genoom volledig werd uitgelezen. Heel wat van de wetenschappelijke kennis over planten is gebasseerd op onderzoek met zandraket.

Britse onderzoekers beweren nu dat de plant niet representatief is voor de gehele plantenwereld, en dat heel wat van die kennis dus mogelijk fout is. Zandraket mist een cruciaal eiwit, SMG1, dat een belangrijke rol speelt in de groei. Dieren bezitten het, maar planten niet, concludeerden wetenschappers uit onderzoek met zandraket. Planten moesten dus op een fundamenteel andere manier dan dieren groeien. Maar nu blijkt uit het onderzoek van de University of Leeds dat alle andere planten waarvan het genoom ondertussen volledig bekend is, het eiwit wel bezitten. Zandraket is eerder uitzondering dan regel.

Dat andere planten het eiwit wel bezitten, bewijst dat het groeimechanisme niet is ontstaan bij dieren, maar al aanwezig was bij de gemeenschappelijke voorouder van dieren en planten.

Fundamentele kennis over de groei van planten is bijgevolg verkeerd, stellen de Britten in The Plant Journal, omdat wetenschappers zich te lang op het verkeerde modelorganisme hebben gefocust. De onderzoekers noemen dit een waarschuwing voor het gevaar van extrapolatie uit één enkel modelorganisme. (kv)