Chinees éénkindbeleid beïnvloedt gedrag

10 januari 2013 door Eos-redactie

Het Chinese eenkindbeleid heeft invloed op de persoonlijkheid van de kinderen, zeggen Australische onderzoekers.

Het Chinese eenkindbeleid heeft invloed op de persoonlijkheid van de kinderen, zeggen Australische onderzoekers.

Ouders verplichten slecht één kind op te voeden is een ingrijpende en niet altijd populaire maatregel. Sommige Chinezen vinden de eenkindgeneratie egocentrischer en pleiten voor een afschaffing van de wet. Australische onderzoekers, onder leiding van Lisa Cameron aan de Monash University, bevestigen in Science dat de maatregel invloed heeft op de persoonlijkheid van de kinderen.

De onderzoekers gingen aan de slag met ongeveer 400 mensen die voor de invoering van het eenkindbeleid in 1979 werden geboren (1975 of 1978) en zij die erna het levenslicht zagen (1980 of 1983). De deelnemers speelden verschillende spelletjes waarin onder andere werd gemeten hoe altruïstisch ze zijn en hoeveel risico ze nemen.

Enig kind in het Westen

Hoe hard gelijken onze westerse ‘eenzaten’ op hun Chinese lotgenootjes? Al decennia onderzoekt de psychologie het verschil tussen kinderen die opgroeien met of zonder broertjes en zusjes. Zowel ouders als gelijken, zoals vrienden of broers en zussen, maken de sociale ontwikkeling van een kind. Waar broers en zussen ontbreken, verandert de relatie met de ouders. Die schenken bijvoorbeeld meer aandacht aan hun nakomeling. De vrees is dat zoiets kan leiden tot meer druk en egocentrisme bij het enige kind.

In het begin van de twintigste eeuw liet onderzoek ons geloven dat enkele kinderen wel degelijk het kneusje van de klas zijn. Maar er volgden nog honderden andere studies en later meta-analyses op die onderzoeken. De conclusie: hoewel er verschillen zijn tussen kinderen met en kinderen zonder broers of zussen zijn die verwaarloosbaar en zijn enige nakomelingen niet noodzakelijk eenzaam en egoïstisch.

Als enig kind opgroeien is dus één klein radertje in het geheel van levensgebeurtenissen die onze persoonlijkheid vormen. Deze conclusie lijkt de bevindingen van de Australische onderzoekers in een slecht daglicht te stellen. Toch mogen we hun onderzoek niet zomaar weggooien. Terwijl er bij ons genoeg gezinnen met meerdere kinderen zijn, is China doordrongen van het eenkindbeleid. Zoiets heeft ontegensprekelijk een grotere invloed op mens en maatschappij.

Bleek dat mensen geboren onder het eenkindbeleid wel degelijk verschillen van hun voorgangers: ze vertrouwen anderen minder, nemen minder risico’s, zijn minder optimistisch en emotioneel onstabieler. Enige kinderen konden wel beter sommen oplossen. De verschillen tussen beide groepen schommelden meestal tussen 5 en 20 procent.

Natuurlijk is geboren worden onder het eenkindbeleid niet de enige beïnvloedende factor. Daarom probeerden de onderzoekers hun proefpersonen zo veel mogelijk gelijk te houden: ze waren allen geboren in Beijing, hadden families van ongeveer gelijke grootte, er was weinig leeftijdsverschil,… De verschillen die er wel zijn, zoals geslacht, opleiding of burgerlijke stand, zouden volgens de onderzoekers het onderscheid in persoonlijkheid niet zo goed verklaren als het eenkindbeleid.

Omdat enkel mensen werden onderzocht die waren geboren rond de tijd dat de eenkindmaatregel van kracht werd, willen de onderzoekers zich niet uitspreken over de jongere generaties. Ze vermoeden wel dat het effect daarbij nog groter is. Ook gelden de resultaten niet voor andere landen. (tn)