Onderzoekers willen langdurige gevolgen van covid-19 in kaart brengen bij alle Schotten die ooit positief testten.
De meeste covidpatiënten herstellen snel en volledig van covid-19, maar uit gegevens die sinds het begin van de pandemie zijn verzameld, blijkt dat bij heel wat patiënten de symptomen van de ziekte weken tot maanden langer blijven aanhouden dan verwacht. Schattingen over hoeveel patiënten aan long covid lijden lopen uiteen.
Volgens Jill Pell, professor volksgezondheid aan de Universiteit van Glasgow, is het van cruciaal belang om te achterhalen hoeveel mensen er precies aan long covid lijden. Ook wil zij in kaart brengen wat de langetermijneffecten van de relatief nieuwe ziekte precies zijn, zodat artsen systemen kunnen opzetten om de problemen vroegtijdig op te sporen, ze patiënten de best mogelijke behandeling en zorg kunnen geven, en ze beter kunnen voorspellen wie blijvende zorg en ondersteuning nodig heeft.
Om dat allemaal uit te analyseren, zette Pell het ambitieuze onderzoeksproject CISS (Covid in Scotland Study) op. Alle Schotse volwassenen die ooit positief testten op covid-19 worden binnenkort uitgenodigd om een speciaal ontworpen app te installeren. Daarin krijgen ze vragen over hun fysieke en mentale gezondheid, zowel voor als na covid-19, kunnen ze aangeven hoe lang de ziekte hun leven heeft beïnvloed en welke symptomen ze hebben ondervonden. Ze krijgen de vragen ook nog eens 12, 18 en 24 maanden na hun eerste positieve test. Bij een deel van de patiënten zijn er bovendien een-op-een interviews gepland om de problemen in detail te bespreken.
Terugkerende symptomen
Een groep van controlepersonen die tot nog toe alleen negatief testen op covid-19 krijgen dezelfde vragen. Bedoeling daarvan is de verschillen tussen hen en patiënten die ooit besmet waren met het coronavirus nog beter in kaart te brengen.
Er bestaan al studies naar de langetermijneffecten van covid-19, maar de meeste daarvan beperken zich tot patiënten die in het ziekenhuis zijn opgenomen, waardoor slechts een klein deel van de geïnfecteerden wordt bestudeerd. Tot dusver blijkt dat de meest voorkomende aanhoudende symptomen ademnood en vermoeidheid zijn, al zijn er ook andere. Er zijn ook aanwijzingen dat sommige mensen aanvankelijk herstellen van de ziekte, maar dat hun symptomen later terugkeren.
Volgens Eva Van Braeckel, longarts in het UZ Gent, kan zo’n studie interessant zijn. Vooral als de bevraging prospectief (vooruitkijkend in de tijd) verloopt. Bij een retrospectieve bevraging (die terugkijkt in de tijd) kan er volgens haar sprake zijn van recall bias, een systematische fout die wordt veroorzaakt door onnauwkeurige en onvolledige herinneringen. ‘Om betrouwbare resultaten op te leveren zou je in principe élke Schot die positief test prospectief moeten bevragen’, vertelt ze.
Prof. Sabeth De Waele, hoofd Intensieve Geneeskunde van het UZ Brussel, vindt de studie ook voor België een interessant concept, maar heeft er geen weet van dat er in ons land iets dergelijks gepland staat. Ze zou het een goed idee vinden om de studie multicenter uit te voeren.
