Vitamines en mineralen zijn geen wondermiddelen tegen covid-19

Welke invloed heeft ons voedingspatroon op onze vatbaarheid en weerbaarheid tegen het coronavirus? 

In periodes van crisis zoeken mensen vaak naar snelle, miraculeuze oplossingen. De Hoge Gezondheidsraad (HGR) vat de huidige wetenschappelijke stand van zaken over de invloed van vitamine D en zink samen op basis van meer dan 200 wetenschappelijke publicaties die in het jaar 2020 verschenen rond dit thema.

Is vitamine D nuttig tegen covid-19?

Tot ongeveer 80 procent van de Belgische bevolking heeft een matig tot uitgesproken tekort aan vitamine D. Dat is ook zo in de rest van Europa. Vitamine D speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling van het skelet en de tanden, en in de goede functie van ons immuunsysteem. Om een chronisch tekort te voorkomen moet je voldoende vitamine D-rijke voedingsmiddelen eten – zoals vette vis, eieren, kaas en vlees of verrijkte voedingsmiddelen (zoals granen, melk en zuivelproducten) – en voldoende in de zon lopen. Daarnaast is een voedingssupplement vaak aangewezen om de nutritionele behoeften te halen.

Uit geen enkele van de beschikbare studies blijkt dat een vitamine D-tekort je risico om covid-19 te ontwikkelen verhoogt, of dat de toediening van matige tot hogere doses vitamine D het ontstaan van covid-19 kan voorkomen of het verloop van de ziekte kan beïnvloeden. 

Toch is het volgens de HGR aangeraden dat personen met een verhoogd ziekterisico en waarvan de vitamine D-status vaak laag is – denk bijvoorbeeld aan ouderen in rusthuizen, zwangere vrouwen, mensen met een donkere huid en/of sommige vegetariërs – hun vitamine D-status laten controleren en afhankelijk van de resultaten geregeld 10-20 microgram vitamine D per dag bijnemen.

Is zink actief tegen covid-19?

Zink is een sleutelspeler voor ons immuunsysteem. Het speelt een essentiële rol in een aantal belangrijke biologische processen en zorgt bijvoorbeeld voor een verhoogde immuunactiviteit. Zinktekorten komen minder vaak voor dan vitamine D-tekorten – slechts bij 10 à 20 procent van de bevolking. Toch raadt de HGR aan om voldoende zinkrijke voedingsmiddelen te consumeren. Voorbeelden zijn vlees, eieren, vis, granen, peulvruchten, melk en melkproducten. 

Bevolkingsgroepen met een verhoogd risico op zinktekorten, zoals zwangere vrouwen, vrouwen die borstvoeding geven, ouderen en mensen met een onevenwichtig voedingspatroon, nemen best een zinksupplement van ongeveer 10 milligram per dag. Ook voor personen die een hoog risico lopen op besmetting met het coronavirus en nog geen symptomen vertonen, kan een preventieve zinkkuur van 10 milligram per dag gedurende 3 tot 4 weken aangewezen zijn. De HGR heeft evenwel nog geen gunstig effect kunnen vaststellen van de toediening van zink aan patiënten met symptomen van covid-19. 

Wat als je gevaccineerd bent of binnenkort gevaccineerd wordt?

Zowel voor vitamine D als voor zink geldt dat elke chronische behandeling die vóór de vaccinatie startte, ongewijzigd kan worden voortgezet. Om elke eventuele interactie met de vaccinatierespons te voorkomen, verander je de dosis 2 tot 3 weken vóór en na de vaccinatie beter niet meer.

Het volledige advies van de Hoge Gezondheidsraad vind je hier.