Aziatisch lieveheersbeestje doet aan biologische oorlogsvoering

16 mei 2013 door Eos-redactie

Invasieve exoot heeft zijn succes mede te danken aan een parasiet.

Het Aziatisch lieveheersbeestje (Harmonia axyridis) werd in Europa en de Verenigde Staten ingevoerd als biologische bestrijder van bladluizen in de serreteelt, maar voelt zich ook in de natuur prima thuis en verdringt daar inheemse lieveheersbeestjessoorten. Volgens Duitse wetenschappers spelen parasieten in de lichaamsvloeistof van de exoot daarbij een cruciale rol. Dat melden ze in het vakblad Science.

Verschillende factoren dragen bij tot het succes van het Aziatisch lieveheersbeestje. In tegenstelling tot andere exoten kunnen de kevers prima tegen de kou, waardoor ze niet veel moeite hebben om onze winters door te komen. Daarnaast zijn ze weinig aantrekkelijk voor de belangrijkste natuurlijke vijanden van inheemse soorten en zijn ze op culinair vlak niet kieskeurig, zodat ze perioden met weinig bladluizen - hun lievelingskost - makkelijker kunnen overbruggen.

De Duitse onderzoekers dragen nu nog nieuwe succesfactoren aan. Ze stelden vast dat de lichaamsvloeistof van H. axyridis meer antibacteriële stoffen bevat dan bij andere lieveheersbeestjes het geval is. Door dat efficiëntere verdedigingsmechanisme kan het Aziatisch lieveheersbeestje bacteriële aanvallen beter afslaan. Maar dat volstaat volgens de wetenschappers niet om het wereldwijde succes van het kevertje te verklaren.

Ze concentreerden zich vervolgens op de gewoonte van lieveheersbeestjes om zich te goed te doen aan eitjes en larven van andere lieveheersbeestjessoorten. H. axyridis blijkt namelijk in staat om zonder problemen het nageslacht van inheemse soorten op te peuzelen, terwijl inheemse kevers na het kroost van hun Aziatische verwanten te hebben verorberd het loodje leggen.

De wetenschappers stelden vast dat de lichaamsvloeistof van H. axyridis zogenoemde microsporidia bevat, eencellige parasieten. Die bevinden zich in een soort rusttoestand en het Aziatisch lieverheersbeestje heeft er zelf geen last. Maar toen de onderzoekers de parasieten injecteerden in het lichaam van het zevenstippig lieveheersbeestje, bleken ze tot leven te komen en hun gastheer te doden. Door zich te voeden met besmette eitjes en larven van het Aziatisch lieveheersbeestje, doen inheemse soorten bijgevolg zichzelf de das om. (ddc)