Helpt breinstimulatie om te stoppen met roken?

Non-invasieve stimulatie van gebieden voorin de hersenen zorgt dat rokers minders sigaretten per dag gebruiken.

Taiwanese onderzoekers gooiden de resultaten van twaalf eerdere studies naar de effecten van hersenstimulatie op stoppen met roken op een hoop. In totaal deden ruim zevenhonderd rokers mee aan die studies. De wetenschappers wilden weten welke manier van hersenstimulatie het grootste effect liet zien op minderen met roken. Een deel van de deelnemers uit de eerdere studies onderging daartoe een vorm van non-invasieve hersenstimulatie. Gebieden van de hersenen worden dan geprikkeld met magnetische pulsen of elektrische stroompjes zonder dat de schedel opgebroken hoeft te worden. Deze proefpersonen werden vergeleken met rokers die geen behandeling om te stoppen met roken ondergingen of een placebo kregen.

De wetenschappers concluderen dat het stimuleren van de dorsolaterale prefrontale cortex in de linker hersenhelft via transcraniële magnetische stimulatie (TMS) het grootste effect heeft op hoeveel sigaretten de deelnemers per dag opsteken. TMS stimuleert hersengebieden met magnetische pulsjes en de dorsolaterale prefrontale cortex ligt voorin de hersenen en speelt waarschijnlijk een rol bij het verlangen of de hunkering naar een sigaret en bij het controleren van ons gedrag. Daarnaast vonden ze nog twee vormen van hersenstimulatie die een afname van het aantal sigaretten per dag lieten zien. Ook TMS van de dorsolaterale prefrontale cortex in beide hersenhelften helpt rokers minderen en een andere techniek die via elektrische stroompjes de hersenen stimuleert, transcraniële Direct Current Stimulatie (tDCS), blijkt effectief bij stimulatie van de dorsolaterale prefrontale cortex.

Lange termijn

Judy Luigjes, psycholoog en neurowetenschapper (Amsterdam Universitair Medisch Centrum), niet betrokken bij het onderzoek, benadrukt dat het belangrijk is meer onderzoek te doen naar de effecten op de lange termijn. ‘Er zijn nog niet heel veel studies gedaan naar de effecten van hersenstimulatie op stoppen met roken. Dit onderzoek toont wel aan dat het stimuleren van een gebied voorin de linkerhersenhelft het grootste effect heeft op minderen met roken. Toch besteden de onderzoeken weinig aandacht aan de effecten op lange termijn. Eerdere studies die dat wel deden, laten juist regelmatig zien dat het effect afneemt na verloopt van tijd.’ Luigjes twijfelt dan ook of deze technieken uitkomsten kunnen bieden voor rokers die willen stoppen. ‘Het bewijs is nog gebrekkig en we weten nog niet of de effecten aanhouden op de lange termijn.’

Wetenschappelijk onderzoek buigt zich ook over de effecten van deze technieken op andere verslavingen, zoals alcohol, cocaïne en methamfetamine. Ook daarover twijfelt Luigjes. ‘Ik vraag me af hoeveel het uiteindelijk zal opleveren. Uit onderzoek waarbij de stimulatie wordt gegeven naast een andere behandeling blijkt het soms een effect te hebben en soms ook niet. Verslaving is een ingewikkelde ziekte die met veel factoren samenhangt: biologische en psychologische processen maar ook de omgeving is belangrijk. Hersenstimulatie zal dan voor veel mensen tekort schieten. Het is in ieder geval geen wondermiddel om van je verslaving af te raken.’

De bevindingen zijn gepubliceerd in Addiction.