‘Ongerepte’ meteorieten bestaan niet

Ruimtestenen raken al heel snel ‘besmet’ door de aardatmosfeer. Dat bewijst de analyse van een meteoriet die in 2021 in het Engelse Gloucestershire is neergekomen.

Beeld: De meteoriet ontstond in de planetoïdengordel tussen Jupiter en Mars. Credt: NASA

Fragmenten van de meteoriet werden al binnen luttele uren nadat die de aardatmosfeer was binnengedrongen teruggevonden op de oprit van een huis. En zes dagen later werden nog meer brokstukken aangetroffen in een schapenweide.

Uit onderzoek onder leiding van promovenda Laura Jenkins van de Universiteit van Glasgow blijkt nu dat, ondanks de snelle berging van de meteorieten, zich door de inwerking van de vochtige omgeving waarin ze waren beland al snel zouten en mineralen ontwikkelden.

Jenkins en haar team onderzochten de oppervlakken van twee kleine stukjes van de zogeheten Winchcombe-meteoriet met een rasterelektronenmicroscoop en Ramanspectroscopie. Daarbij ontdekten ze dat zich twee soorten zout – calciumsulfaten en calciet – hadden gevormd op de smeltkorst van de uit de schapenweide geborgen monsters. En op het monster van de oprit ontdekten ze haliet, beter bekend als keukenzout.

Elektronenmicroscoop-opname van de Winchcombe-meteoriet, met daarop de zoutkristallen. (Meteoritics & Planetary Science (2023))

Gepolijste plakjes

De smeltkorst is de donkere laag die wordt gevormd wanneer een meteoriet tijdens zijn vurige tocht door de aardatmosfeer smelt. De onderzoekers denken dat, omdat de sulfaten aan de buitenkant van de smeltkorst zijn aangetroffen, deze waarschijnlijk ná de landing van de meteoriet zijn ontstaan door de blootstelling aan de vochtige omstandigheden in de schapenweide.

Haliet is daarentegen alleen aangetroffen op het oppervlak van gepolijste plakjes van het opritfragment. Daarom is het waarschijnlijk dat dit zout is gevormd door interactie met de vochtige lucht in het onderzoekslab in Glasgow.

Volgens Jenkins wordt de Winchcombe-meteoriet vaak omgeschreven als een ‘ongerept’ voorbeeld van een CM-chondriet – een relatief zeldzame meteorietsoort die veel koolstof bevat. Maar haar onderzoek toont aan dat ongerepte meteorieten eigenlijk niet bestaan.