Zijn de techondernemers echt bezorgd dat AI een gevaar is voor de mensheid? Of verbergt het strooien van doemscenario’s andere bedoelingen?
In de jaren na de Tweede Wereldoorlog, die finaal werd beslecht met Amerikaanse atoombommen op twee Japanse steden, konden meer en meer landen beslag leggen op nucleaire technologie. In volle Koude Oorlog ontstond de vrees dat verkeerd gebruik ervan het einde van de wereld zou inluiden. In de jaren 1950 werd binnen de schoot van de VN het Internationaal Atoomagentschap IAEA opgericht, waarin de meeste landen zitting hebben, en dat tot op vandaag waakt over de vreedzame en veilige toepassing van nucleaire energie en kernwapentechnologie.
Onlangs bepleitten de ontwikkelaars van de slimme chatbot ChatGPT, naar het voorbeeld van het IAEA, een soortgelijke regulering rond artificiële intelligentie (AI). Ze werden bijgetreden door een rist kleine en grote namen uit de internetwereld, die hun bezorgdheid in één zin samenvatten: ‘Het beperken van het risico op uitsterven door AI moet een wereldwijde prioriteit zijn, naast andere maatschappelijke risico’s zoals pandemieën en een kernoorlog.’
Zijn de techondernemers echt bezorgd dat AI, die ze zelf ontwikkelen en waarmee ze veel geld verdienen, de mensheid zal vernietigen? Of verbergt het strooien van doemscenario’s andere bedoelingen? Je zou het als lobbywerk kunnen beschouwen, als de overheden hen ook als deel van de oplossingen erkennen. Of het zou de aandacht kunnen afwenden van minder apocalyptische maar meer praktische en acute problemen van de zich snel ontwikkelende AI. Denk aan de verdere verspreiding van fake news, meer uitstoot door energieslurpende datacenters, de outsourcing van menselijke routinetaken naar miljoenen onderbetaalde microwerkers in het Zuiden, het plots ouderwetse concept copyright of een reeks nieuwe privacykwesties.
Chatbots kunnen therapeutische intakegesprekken voor hun rekening nemen
De voordelen van AI zijn legio. In de medische sector kunnen AI-systemen sneller en accurater patronen herkennen in grote sets radiologische beelden, en in productie-omgevingen houden ze feilloos slijtage van machines en onderdelen in het oog. Ook in de zorgsector doet AI zijn intrede, in de vorm van chatbots die bijvoorbeeld speuren naar de eerste tekenen van een depressie in taalgebruik, of die therapeutische intakegesprekken voor hun rekening nemen.
In de nieuwe Eos pleit de Leuvense jurist Nathalie Smuha voor labels die aangeven welke diensten door AI worden geleverd. Regels rond transparantie en cyberveiligheid van zogenaamde disruptieve systemen als ChatGPT zijn het onderwerp van de op stapel staande Europese AI Act. Europa neemt het voortouw, zoals het ook heeft gedaan in de bescherming van persoonlijke gegevens in de GDPR-wetgeving. Het oude continent positioneert zich tussen de Verenigde Staten, die er niet in slagen om Big Tech enigszins aan regels te onderwerpen, en China, dat in AI een instrument ziet om de bevolking te controleren.
Het is in discussies als deze altijd goed om te herinneren aan de rol die internetpionier Tim Berners-Lee voor het wereldwijde web zag. Het moet ten dienste staan van de mensheid en ervoor zorgen dat latere generaties zaken kunnen creëren die wij ons vandaag niet kunnen inbeelden.
