Neutronenscanner ‘ziet’ betonrot

In kustgebieden is het gewapend beton van bruggen, tunnels en andere infrastructuur onderhevig aan erosie door indringend zout. Met een compacte neutronenscanner kan de schade van op afstand worden opgespoord.

De apocalyptische beelden van de ingestorte Morandi-brug in Genua staan nog op ieders netvlies gebrand. De brug werd slecht onderhouden, en het betonrot werd veel te laat opgemerkt.

Betonrot kan vele oorzaken hebben. Een ervan wordt veroorzaakt door indringend zout, afkomstig van zilte lucht, of van strooizout op het wegdek. Als het zout de stalen wapening binnen het beton bereikt, kan dat gaan roesten en uiteindelijk verslijten.

Om de staat van een wapening te inspecteren, worden nu monsters genomen van het binnenste van de betonnen constructies. Dit gebeurt door kleine gaatjes te boren. Vervolgens worden de samples onderzocht in het lab. Een uitvoerige en tijdrovende procedure.

Wetenschappers uit Japan, waar de infrastructuur aan de dichtbevolkte kust nauwlettend in de gaten wordt gehouden, hebben een niet-invasieve methode ontwikkeld om zouterosie van de stalen wapening van op afstand te meten. Ze gebruikten daarvoor een neutronenbundel geproduceerd in een kleine, compacte deeltjesversneller. Als de neutronen op een chlooratoom stuiten, kunnen de wetenschappers dit zien in de uitgaande bundel aan de andere kant van de betonnen constructie. De neutronenscanner kan zoutererosie opsporen in stalen kabels met een betonnen omhulsel tot 18 centimeter dik.

Hoewel ze al een compacte versneller gebruikten, willen de onderzoekers hun apparatuur nog kleiner maken, zodat ze straks ook mobiel verplaatsbaar wordt en gemakkelijk kan worden ingezet, bijvoorbeeld op bruggen en in tunnels.