Beschermlaag in het brein verraadt dementie

Foto: Witte vlekken op deze MRI-scan van een brein tonen een hersenziekte ontstaan door een beschadigde bloed-hersenbarrière. Ziektes of een verhoogde bloeddruk kunnen oorzaken zijn van de beschadiging.

De bloed-hersenbarrière beschermt de hersenen tegen schadelijke indringers. Ze bestaat uit cellen die zo dicht op elkaar liggen dat ze een soort versperring vormen. Als die barrière lekt, gaat dat gepaard met geheugenproblemen en een verminderd denkvermogen. Dat ontdekten Amerikaanse neurowetenschappers. Ze zagen bovendien dat die beschadigingen al optreden nog voordat giftige eiwitten als bèta-amyloïde en tau zich ophopen in het brein. Die eiwitten zijn typerend voor alzheimer.

De onderzoekers volgden vijf jaar lang 161 ouderen. De proefpersonen voerden een aantal taken uit die erop gericht waren hun geheugen en denkvermogen te meten. De wetenschappers keken met neuro imaging-technieken naar de structuur van de bloed-hersenbarrière. Ze onderzochten het hersenvocht, de vloeistof die zich om de hersenen heen bevindt. De deelnemers met de meeste ‘lekjes’ in de beschermlaag hadden ook de ernstigste geheugenproblemen.

Mogelijk kunnen diagnoses nu in een vroeger stadium worden gesteld of kan er een medicijn worden ontwikkeld dat ingrijpt op de lekkende bloed-hersenbarrière. Er zijn nu nog geen medicijnen die dementie tegenhouden of vertragen. Eerst gaan de wetenschappers onderzoeken hoe snel na de beschadigingen de geheugenproblemen opkomen.

De bevindingen zijn gepubliceerd in het vakblad Nature Medicine.