Genetische overlap tussen psychische stoornissen

Grote studie vindt meer dan 100 genetische varianten die het risico op meerdere psychische ziekten verhogen.

Wetenschappers van het Massachusetts General Hospital (MGH) en het Psychiatric Genomics Consortium hebben 109 genetische varianten gevonden die de kans op verschillende psychische stoornissen vergroten.

De onderzoekers gooiden de resultaten van acht andere grote genetische studies naar specifieke psychische aandoeningen op een hoop. Zo konden ze DNA-gegevens onderzoeken van bijna 500 000 gezonde proefpersonen en de gegevens van ruim 200 000 deelnemers die kampten met ten minste één veelvoorkomende stoornis (anorexia nervosa, bipolaire stoornis, depressie, schizofrenie, ADHD, autisme spectrum stoornis, obsessieve compulsieve stoornis of het Syndroom van Gilles de la Tourette). Ze vonden 109 genetische varianten die een rol spelen bij de kans op meerdere psychische stoornissen. Daarnaast bestaan er genetische varianten die enkel bij één stoornis een rol spelen. 

Een aantal dezelfde varianten spelen een rol bij zowel depressie, als schizofrenie en bipolaire stoornissen

Uit eerdere studies bleek al dat er een genetische overlap bestond tussen verschillende ziektebeelden. De onderzoekers van deze studie gingen nog een stapje verder en wilden erachter komen welke genetische varianten overlappend waren. Zo blijken een aantal van de overlappende genen een rol te spelen bij de ontwikkeling van de hersenen.

Ook concluderen de wetenschappers dat sommige stoornissen meer genetische overlap hadden dan anderen. Zo blijken een aantal dezelfde varianten een rol te spelen bij zowel een depressie, als schizofrenie en de bipolaire stoornis. Die genetische overlap verklaart waarom juist deze stoornissen bij mensen vaak samen voorkomen.

Op de langere termijn kan dit inderdaad bijdragen aan een betere diagnostisering, preventie, en behandeling Karin Verweij, bijzonder hoogleraar Genetics in Psychiatry (Amsterdam UMC)

‘Er zijn nu 109 genetische varianten gevonden, maar er zijn waarschijnlijk wel duizenden varianten die allemaal een kleine rol spelen’, vertelt Karin Verweij, bijzonder hoogleraar Genetics in Psychiatry van het Amsterdam UMC. ‘Welke stoornis zich eventueel ontwikkelt hangt deels af van de mogelijke aanwezigheid van andere risicogenen. Zijn er bijvoorbeeld ook genetische varianten aanwezig die specifiek de kans op schizofrenie vergroten, dan is de kans dat je schizofrenie ontwikkelt bijvoorbeeld groter dan dat je een bipolaire stoornis krijgt’, vertelt ze. ‘Je kunt ook meerdere stoornissen ontwikkelen natuurlijk. En omgevingsfactoren spelen ook een rol.’

Volgens de Amerikaanse wetenschappers kunnen hun bevindingen een belangrijke rol spelen in de preventie en behandeling van psychische aandoeningen. ‘Voor de wetenschap is het nuttig om te weten dat die genetische overlap bestaat’, meent Verweij. ‘Maar het is eerst zaak om te kijken welke rol al de gevonden genen precies spelen bij de verschillende stoornissen op biologisch niveau. Op de langere termijn kan dat inderdaad bijdragen aan een betere diagnostisering, preventie, behandeling en een beter gebruik van medicatie. Maar dat laat waarschijnlijk nog even op zich wachten’, aldus Verweij. 

De bevindingen zijn gepubliceerd in het vakblad Cell.