Eos Blogs

Puberteit, rottige tijd?

Mentaal welzijn bij jongeren staat hoog op de agenda. En terecht.

Psychosomatisch? De opmerking van mijn vroegere huisarts sprong me in het oog. Jaren geleden kreeg ik van mijn ouders het medisch dossier van mijn jeugd mee. Ik kon me het bezoekje aan de huisarts niet meer herinneren dat aanleiding moet zijn geweest voor dat verslag, maar het moet rond mijn dertiende zijn geweest. Toen zat ik inderdaad niet goed in mijn vel. Ik had net de overstap gemaakt van een kleine, gezellige dorpsschool naar een grote, strenge uniformschool in de stad, waar ik bijna niemand kende. Tegelijk barstte mijn puberteit los, met alle onzekerheid die daarbij hoort. Nieuwe vrienden maken vond ik erg moeilijk. Het was ook wennen aan de hogere verwachtingen van leerkrachten en het vele huiswerk. Praten over mijn neerslachtige gevoelens deed ik niet – het waren andere tijden – en mijn huisarts moet hebben geconcludeerd dat het allemaal best meeviel, want een doorverwijzing naar een psycholoog is er nooit gekomen. Een nieuwe klasgroep enkele jaren later, waar ik wél veel vrienden maakte, betekende voor mij het keerpunt.

Vandaag staat mentaal welzijn bij jongeren hoog op de agenda. En terecht. Uit onderzoek blijkt dat jongeren zich anno 2024 ongelukkiger, humeuriger en zenuwachtiger voelen dan enkele jaren geleden. Ruim een op de vijf denkt soms aan zelfdoding of rapporteert zelfverwondend gedrag. Vooral meisjes hebben het moeilijk. De puberteit is een bijzondere periode. Plotse opstoten van hormonen hebben impact op gedrag en gevoelens. De hersenen zijn in volle ontwikkeling en zouden tieners kwetsbaar maken voor angst en depressie. De wachtlijsten voor psychologische hulp blijven helaas erg lang.

Het goede nieuws is dat inzetten op preventie lijkt te lonen. Dat lees je in het dossier ‘pubers’ in de nieuwe Eos Psyche&Brein. Programma’s rond emotioneel welzijn versterken de veerkracht en autonomie van tieners. En ook inzetten op goed slapen kan emotionele en gedragsproblemen verminderen. Daarnaast mogen we niet vergeten dat het met de grote meerderheid van de pubers goed gaat, of wel goed komt. Je af en toe rot voelen, hoort erbij. En wie gisteren een rothumeur had, kan vandaag alweer met de slappe lach over de grond rollen. Ook dat hoort bij de puberteit.