Inslagen op Mars gingen gepaard met tornado’s

15 mei 2017 door Govert Schilling

De grote inslagen die lang geleden op Mars hebben plaatsgevonden, gingen gepaard met tornado-achtige winden met snelheden van meer dan 800 kilometer per uur.

Tot die conclusie komen onderzoekers van Brown University, die een verband vermoeden tussen de ‘inslagtornado’s’ en de merkwaardige radiale strepen die op nachtopnamen in de omgeving van grote Marskraters te zien zijn.

Bij hun onderzoek hebben de wetenschappers onder meer gebruik gemaakt van inslagexperimenten in het laboratorium en van computermodellen van de inslagprocessen. Daaruit blijkt dat de wervelwinden die bij grote inslagen optreden krachtig genoeg zijn om stof en kleine stenen weg te blazen, zodat de rotsachtige onderlaag komt bloot te liggen.

Zo’n rotsachtige onderlaag houdt de zonnewarmte beter vast dan een laag van stof en puin. Dat zou verklaren waarom de vreemde strepen op Mars alleen ’s nachts te zien zijn: in het infrarood contrasteren ze dan duidelijk met hun omgeving. Ook blijken de stroken bijna uitsluitend op te treden achter verhogingen in het landschap, zoals de opstaande randen van eerder gevormde inslagkraters.

Dat laatste is cruciaal, omdat de hete damp en de bijbehorende winden die bij een grote inslag worden opgewekt van zichzelf geen wervelwinden veroorzaken. Maar uit onderzoek blijkt dat wanneer zo’n ‘inslagpluim’ onderweg een obstakel tegenkomt, er aan de achterkant daarvan wervelingen ontstaan die kunnen uitgroeien tot tornado’s.