Eos Blogs

‘Computers kunnen leerkrachten nooit vervangen’

Na een lange periode van zelfstudie, weet blogger Hannelore Prinsen zeker dat een computer nooit de nieuwe leerkracht zal worden.

Hannelore Prinsen zit in het vijfde jaar wiskunde-wetenschappen. Ze blogt over wetenschap op en naast de schoolbanken.

Technologie gaat aan een razendsnel tempo vooruit. Zeker op het gebied van artificiële intelligentie of AI volgt de ene ontwikkeling op de andere. Toekomstdenkers zijn het erover eens dat deze technologie de educatieve sector kan verruimen. We gebruiken vandaag al tablets en smartboards. In sommige scholen in het vooruitstrevende China kan men het gedrag van leerlingen analyseren om te zien wie wel of niet geconcentreerd is. Die informatie wordt verwerkt in een extra score. Hoe ver zal men daarin gaan? Zullen leerkrachten binnenkort overbodig zijn?

Na deze periode waarin we afhankelijk waren van zelfstudie, kan ik meerdere redenen geven waarom een robot nooit de nieuwe leerkracht zal kunnen zijn.

Geen twee mensen zijn hetzelfde. Geen twee hersenexemplaren zijn hetzelfde. Om de wereld om mij heen te begrijpen trek ik liefst een verhaallijn door alle informatie die ik heb, om die met elkaar te verbinden. Mijn structuur bestaat uit punten die elkaar opvolgen. Daarom is geschiedenis voor mij makkelijker te volgen dan bijvoorbeeld Frans, en helpt het bij wiskunde om af en toe mentaal uit te zoomen als ik door de bomen het bos niet meer kan zien. Dat is niet voor iedereen zo. Ik ken mensen die liefst de hele wereld uitdrukken in zekerheden. Zij delen alles op in regels, universele waarheden en vaste definities. Die volgen niet op elkaar, ze bestaan naast elkaar. 

Voor elk van die denkwijzen is een aparte benadering nodig bij het verkennen van een nieuw concept.

Een leerkracht heeft de nodige mensenkennis om het concept vanuit verschillende hoeken te kunnen bekijken, en zo de uitleg aan te passen naargelang de geest waaraan het concept uitgelegd wordt.

Op dezelfde manier kan een leerkracht zijn of haar leerling leren kennen, en herkennen waar de leerling vastloopt, zelfs al weet die dat zelf niet zeker.

Geen enkele computer is daartoe in staat. Niet nu, in elk geval. En ik betwijfel of we ooit zo ver zullen komen.

Een tweede punt is dat een leerkracht veel meer aanleert dan enkel het vak waarin hij of zij lesgeeft. Mensen zijn complex, en dat geldt ook voor ons sociaal gedrag. Het is onmogelijk om alles van je ouders te leren. We leren van iedereen in onze omgeving. Hoe vaker we iemand zien, hoe meer invloed die persoon op onze ontwikkeling zal hebben.

Op die manier leren we geduld, discipline of compassie van een leerkracht die zelf gelooft dat hij enkel chemie aanleert. 

Enkel voor mezelf sprekend kan ik met zekerheid zeggen dat ik meer principes heb overgenomen van leerkrachten dan van familieleden.

Als kinderen zijn we gevoelig voor indrukken. Als pubers net zozeer. In de pubertijd leren we denken over onze toekomst, en waar ons leven ons zal leiden. We hebben houvast nodig. Een voorbeeld. Vaak is dat niet één enkele persoon, maar een combinatie van bewonderenswaardige eigenschappen van even bewonderenswaardige mensen.

We geven het misschien niet graag toe, maar veel van die bewonderenswaardige mensen zijn leerkrachten. 

Zou je het menselijke uit de educatieve sector wegschrappen, dan gaat al dat verloren. We kunnen niet opkijken naar robots. We kunnen onszelf er immers niet in weerspiegeld zien. 

Als men ons echt een plezier wil doen, en het onderwijs verbeteren, dan is hier mijn gouden raad: Investeer in leerkrachten. Leerkrachten met passie en nieuwsgierigheid voor hun vak. Leerkrachten die leerkracht willen zijn, en niet voor een klas staan omdat ze met hun diploma nergens anders heen kunnen. Ik weet dat zulke mensen schaars zijn, dat heb ik gemerkt aan ons eigen assortiment.

Toch zou die verandering een enorm verschil maken.