Geen kleurstof, toch kleur

04 juli 2018 door SST

Met fotonische kristallen kunnen lichtgolven worden gemanipuleerd. Vlinders maken ze van nature. Maar de kunstmatige productie ervan is moeilijk en duur.

Vlinders staan bekend om hun kleurenpracht. Toch bevatten de vleugels van de meeste soorten geen kleurstof. Eigenlijk zijn ze gewoon grijs, en zijn het reflecterende microscopische patronen in de vleugelstructuur die voor kleur zorgen. Een patroon reflecteert bijvoorbeeld enkel blauw licht.

De microscopische structuur van vlindervleugels is een voorbeeld van een zogeheten fotonisch kristal. Wetenschappers proberen deze kristallen al tientallen jaren na te maken. Ze willen ze kunnen gebruiken in optische technologieën voor datatransport, of in ultragevoelige lichtsensoren. Dat gebeurt met wisselend succes. Het fijne patroon op microscopische schaal creëren, vereist zeer geavanceerde en dure apparatuur.

Een team van Belgische onderzoekers heeft nu een nieuwe methode ontwikkeld waarmee ze fotonische kristallen eenvoudiger, sneller en dus goedkoper kunnen produceren. Bovendien laat hun methode toe transparante kristallen te maken die groter zijn dan ooit.

Vooral de grotere kristallen bieden nieuwe mogelijkheden om licht te controleren, richten en manipuleren. Ze kunnen bijvoorbeeld worden gebruikt in ultragevoelige sensoren die kankercellen opsporen in het bloed, of in optische verbindingen waarmee data kan worden uitgewisseld.