Kleine foutjes, grote gevolgen

Game of Thrones-afleveringen doken op piraterijwebsites op, nog voor je ze kon bekijken via streamingsdiensten. Hoe kon dit? En vooral, hoe vangen we de piraten? Zelfs de beste piraat maakt kleine foutjes…

De Game of Thrones-makers stuurden de gelekte afleveringen oorspronkelijk naar de pers, zodat deze er op voorhand recensies over konden schrijven. Eén van de recensenten bleek echter een piraat in vermomming te zijn: de afleveringen doken op op The Pirate Bay, een populaire piraterijwebsite. Die video's werden maar liefst 32 miljoen keer illegaal gedownload in een week tijd. Dit is slechts één voorbeeld van hoe de piraten en de filmindustrie al jaren zoals water en vuur zijn.

Piraten vangen met een watermerk

De Game of Thrones-makers hadden een plan om piraten te vangen. Ze voegden namelijk preventief de identiteit van de recensenten toe als watermerk in elke video, en stuurden elke recensent een unieke video met daarin een ander watermerk. Zo krijgt recensent “Jack Sparrow” bijvoorbeeld een video met daarin de tekst ‘01’, recensent “William Turner” krijgt watermark ‘02’ te zien, en “Elizabeth Swan” krijgt een video met watermerk ‘03’. Als een aflevering lekt met daarin het watermerk ‘01’, dan weten we dat Jack Sparrow de piraat is.

Een Game of Thrones-aflevering met het uniek watermerk ‘01’, bestemd voor recensent Jack Sparrow.

Een watermerk is zoals een uniek identificerend tatoeage op iemands arm. Zo kon Kapitein James Norrington, bijvoorbeeld, de piraat Kapitein Jack Sparrow identificeren na het tatoeage op zijn arm te bekijken, in de film Pirates of the Caribbean.

Als een recensent een aflevering met een overduidelijk zichtbaar watermerk zou lekken, dan is die de slechtste piraat ooit.

Als Jack Sparrow, sorry, Kapitein Jack Sparrow, de afleveringen met dit watermerk zou lekken, dan zou hij toch de slechtste piraat ooit zijn. Betere piraten vallen dit watermerk namelijk aan vooraleer de video’s te lekken. Want zo’n watermerk is niet waterdicht. De recensent die de Game of Thrones-afleveringen lekte maakte het watermerk in de video’s wazig alvorens ze op het internet te zetten. Zo was die niet meer identificeerbaar en viel het plannetje van de Game of Thrones-makers in het water.

De recensent/piraat maakte zichzelf onidentificeerbaar door het zichtbaar watermerk wazig te maken. De Game of Thrones-makers kunnen die dag herinneren als de dag dat ze de piraat bijna gevangen hadden.

De Game of Thrones-makers zijn niet de enigen met dit probleem. Alle films en series samen worden naar schatting meer dan 230 miljard keer per jaar illegaal bekeken. Piraterij is dus geen storm in een glas water. Het zorgt ongetwijfeld voor een financieel verlies, wat vooral bij kleine filmmakers een ernstige impact kan hebben. En men moet niet alleen films beschermen, maar ook andere confidentiële video’s zoals die van veiligheidsdiensten of de medische wereld. Daarom richtte ik me tijdens mijn doctoraat op het maken van betere, onzichtbare watermerken die niet zomaar te verwijderen zijn.

Piraten vangen zonder watermerk?

Als grote Game of Thrones-fan, onderzocht ik ook of we piraten die watermerken verwijderen niet alsnog kunnen vangen. Daarvoor gebruikte ik de neveneffecten van videocompressie. Video’s worden namelijk gecomprimeerd om de bestandsgrootte ervan te verkleinen. Een ongecomprimeerde aflevering zou 500 GB innemen, terwijl een gecomprimeerde aflevering slechts 1 GB groot is. Zo passen meerdere afleveringen op één dvd.

Tijdens de compressie worden vele kleine foutjes geïntroduceerd in de video. Je hebt dit waarschijnlijk al eens gezien wanneer je een film streamde met een trage internetverbinding. Dan krijg je een video te zien waarvan de pixels bij wijze van spreken op je hand te tellen zijn. Typisch is je internetverbinding echter snel genoeg en krijg je een video van hoge kwaliteit te zien. Zelfs in zo’n hoge-kwaliteitsvideo zitten vele kleine foutjes, maar die zijn als een druppel in de oceaan: ze zijn typisch onzichtbaar voor het menselijk oog.

Twee watermerken in plaats van één

Ook al merken wij als mens de kleine foutjes niet op, een computer kan deze wél detecteren. Sterker nog, ik ontdekte dat de kleine foutjes anders zijn voor elke gewatermerkte video. Met andere woorden, een video met watermerk ‘01’ bevat andere foutjes dan een video met watermerk ‘02’.

Dat komt omdat de regio met watermerk gebruikt wordt om de omliggende regio’s te voorspellen tijdens compressie. Als het watermerk verandert, dan veranderen de kleine foutjes in de omliggende regio’s dus. En op hun beurt worden de omliggende regio’s dan weer gebruikt voor de compressie van andere regio’s in de video. Op die manier krijgen we een waterval-effect: de verandering van het watermerk sijpelt door tot de kleine foutjes over de gehele video.

De onzichtbare kleine foutjes gemaakt tijdens videocompressie zijn verspreid over de hele video. Een computer kan ze uitvergroten en gebruiken als tweede watermerk.

Omdat elke gewatermerkte video andere kleine foutjes bevat, kunnen we die foutjes gebruiken als een alternatief, tweede watermerk. Het eerste watermerk is de zichtbare tekst in de linkeronderhoek, en het tweede watermerk zijn de onzichtbare foutjes verspreid over de hele video. Terwijl piraten druk bezig zijn met het eerste watermerk te verwijderen en zo te denken ontsnappen, zijn ze zich niet bewust van het tweede watermerk dat hen alsnog kan identificeren!

Ondanks dat de piraat het zichtbare eerste watermerk wazig maakte, was hij identificeerbaar met het onzichtbare tweede watermerk. Hij kan de dag dat hij de afleveringen lekte herinneren als de dag dat hij bijna ontsnapt was.

Voorkomen is beter dan genezen. De Game of Thrones-makers besloten toch om na dit voorval voorzichtiger te zijn: ze verstuurden de laatste seizoenen niet meer op voorhand naar recensenten. De makers van House of the Dragon, de nieuwe spin-off van Game of Thrones, namen het risico dan weer wél en stuurden de afleveringen op voorhand richting de pers om promotie te maken. Indien die afleveringen zouden lekken, dan help ik ze graag het hoofd boven water te houden met het watermerk bestaande uit kleine foutjes. Als er namelijk iets is wat ze moeten weten, is het dat kleine foutjes grote gevolgen hebben!

Hannes Mareen dingt mee naar de Vlaamse PhD Cup 2022. Ontdek meer over dit onderzoek op www.phdcup.be.