Kankerstamcellen stimuleren tumorgroei

02 augustus 2012 door Eos-redactie

Drie onafhankelijke onderzoeken hebben bewijs gevonden voor het bestaan van kankerstamcellen die de groei van bepaalde hersen-, huid- en darmtumoren sturen.

Drie onafhankelijke onderzoeken hebben bewijs gevonden voor het bestaan van kankerstamcellen die de groei van bepaalde hersen-, huid- en darmtumoren sturen.

Het gebeurt regelmatig dat een kankerpatiënt na een schijnbaar succesvolle behandeling toch hervalt. Bepaalde wetenschappers wijten dat aan kankerstamcellen, die tijdens chemotherapie slapend in het lichaam aanwezig blijven, om pas maanden of jaren later nieuwe tumoren te vormen. De kankerstamcellen zouden zorgen voor de groei en vernieuwing van tumorweefsel, net zoals gewone stamcellen dat doen voor gezond weefsel.

Het idee van specifieke tumorsturende kankerstamcellen is controversieel, en staat haaks op het traditionele idee dat alle kankercellen in gelijke mate bijdragen aan de groei en verspreiding van een tumor. Nederlandse, Belgische en Amerikaanse onderzoekers publiceren deze week nu in drie onafhankelijke studies in Nature en Science het eerste echte bewijs voor het bestaan van deze kankerstamcellen.

De onderzoekers gebruikten zogenaamde genetic cell-marking technieken om drie tumoren bij muizen te onderzoeken. De Belgen, onder leiding van Cédric Blanpain van de ULB, schrijven in Nature dat in een voorstadium van huidkanker het grootste deel van de groei afkomstig is van een klein aantal cellen. De cellen functioneren gelijkaardig als normale stamcellen die instaan voor de groei en het herstel van de huid.

In de andere publicatie in Nature tonen Amerikaanse onderzoekers hetzelfde met een bepaald type hersentumor. Tegelijk beschrijven onderzoekers van het Hubrecht Instituut in Utrecht in Science onderzoek naar darmkanker. De Nederlanders laten zien dat in een voorstadium van darmkanker een kleine groep stamcelachtige cellen zit die de tumorgroei bevordert.

De resultaten leveren volgens de Utrechtse stamcelonderzoeker Hugo Snippert aanknopingspunten voor nieuwe kankerbehandelingen: ‘De kankerstamcellen staan aan de basis van de cellulaire hiërarchie binnen een tumor. Een succesvolle kankertherapie moet dus alle kankerstamcellen uitschakelen om te vermijden dat een tumor teruggroeit.'

De onderzoekers maakten voor het eerst gebruik van een zogenaamde genetic cell-marking techniek, waarbij genetisch gemodificeerde muizen veelkleurig weefsel ontwikkelen. ‘De stamcellen zijn verschillend gekleurd (groen, geel, rood of blauw) en geven die kleur aan hun dochtercellen door. Zo kunnen we het gedrag van individuele stamcellen bestuderen door te kijken hoe snel bepaalde kleuren uitbreiden dan wel verdwijnen.’ (kv)