Waarom muggen niet van DEET houden

DEET is het meest efficiënte insectenwerende middel. En dat ligt aan hun pootjes.

Wie zich in de zomer insmeert met insectenwerende producten op basis van DEET, loopt het minste risico om door muggen te worden gestoken. Onderzoekers van Rockefeller University in New York wilden nagaan waaraan dat precies ligt.

Onderzoekster Emily Jane Dennis had eerder al pogingen ondernomen om het succes van DEET te begrijpen. Ze had mutante muggen gekweekt die minder goed kunnen ruiken. De beestjes werden nog steeds aangetrokken door mensen, zelfs al waren ze compleet bedekt met DEET, maar ze beten hen niet. Waarom dat zo was, bleef onduidelijk.

Andere onderzoekers toonden later aan dat DEET bitter smaakt en daardoor de muggen afschrikt. Dennis onderzocht of die uitleg steek houdt door muggen suikerwater aan te bieden met en zonder DEET en met en zonder een andere bitter bestanddeel. Ze stelde vast dat de beestjes zowel het water met DEET als dat met een ander bitter bestanddeel links lieten liggen. Maar toen ze de bittere bestanddelen op haar arm wreef, bleven de muggen haar steken, zelfs toen ze de concentratie ervan opdreef tot tien keer van wat er in het suikerwater zat. Daarmee was duidelijk dat de insectenwerende kracht van DEET niet lag aan de bittere smaak ervan in hun mond. 

Waaraan lag het dan wel? Om dat te achterhalen bood Dennis de muggen warm bloed aan onder een vlies dat de muggen moesten doorboren om het te kunnen drinken. Toen ze DEET of de andere bittere bestanddelen aan het bloed toevoegde, waren de muggen niet meer geïnteresseerd. Toen ze de bittere bestanddelen op het membraan smeerde, bleven de beestjes erop landen om het bloed te drinken. Maar toen de membranen gedrenkt waren in DEET, bleven de muggen weg. Dat wees erop dat DEET iets interessants deed op de huid. Maar wat?

Dennis bedacht dat de oplossing misschien lag bij de kleine haartjes op de pootjes van de muggen die net als die in hun mond molecules kunnen voelen en dus ook het vermogen hebben om te smaken. Ze smeerde armen in met DEET, maar zorgde er ook voor dat de pootjes van de muggen er niet mee in contact kwamen. De muggen bleven de armen steken, wat erop wees dat de pootjes aanvoelden dat er DEET was gebruikt.

De onderzoekers willen nu nog nagaan welke neuronen en eiwitten er bij het proces betrokken zijn om nog betere en nog langer werkende insectenwerende middelen te ontwikkelen.