Hoe infectieziekten en klimaatopwarming elkaar versterken

Door klimaatverandering komen er wereldwijd meer infectieziekten voor bij vee, wat leidt tot een hogere methaanuitstoot. Die toename verergert weer de opwarming van de aarde. Een vicieuze cirkel, aldus Amerikaanse onderzoekers.

Ziekteverwekkers in de veestapel zoals virussen, bacteriën en parasitaire wormen verhogen de uitstoot van methaan, een broeikasgas dat medeverantwoordelijk is voor de opwarming van de aarde.

Een team van ecologen, dierenartsen en gezondheidsexperts onderzocht het effect van ziekteverwekkers op de methaanuitstoot door dier vee. De onderzoekers vonden dat worminfecties bij schapen leiden tot 33 procent meer uitstoot van methaan per kilo voer. Bovendien groeien de zieke dieren minder snel, waardoor ze pas later worden geslacht en dus langer methaan uitstoten. Bij oplopende temperaturen stijgt de infectiedruk en neemt het aantal worminfecties toe.

Zo laat melkvee dat last heeft van mastitis, een uierontsteking veroorzaakt door een bacterie, een stijging zien van acht procent aan methaanemissies per geproduceerde kilo melk. De ziekte wordt bestreden met antibiotica, maar bij hogere temperatuur treedt vaker resistentie op en werkt de behandeling niet meer. Daardoor zal mastitis naar verwachting vaker voorkomen.

Vicieuze cirkel

Sterfte onder dieren die bezwijken aan infectieziektes, zoals de Q-koorts onder geiten, wordt ruimschoots overgecompenseerd door nieuwe dieren. Volgens de Wereldbank gingen er tussen 2006 en 2009 jaarlijks 1,4 procent van de landbouwhuisdieren verloren door ziektes. Toch steeg het aantal herkauwers in die periode jaarlijks met 2,4 procent.

Wereldwijd zal de vleesconsumptie, en dus het aantal dieren, alleen maar toenemen. Volgens de Wereld Voedsel Organisatie (FAO) zal de methaanuitstoot afkomstig van de veestapel daardoor toenemen met 20 procent tot 2050. Echter, wanneer de effecten van parasitaire wormen en andere infectieziektes worden meegenomen, zal de methaanemissie in die periode mogelijk maar liefst toenemen met 82 procent.

'De vicieuze cirkel van klimaatinvloed op ziektes en die van ziektes op het klimaat is evident', zegt mede-auteur Aimee Classen. 'Onze studie toont aan dat wetenschappers hier rekening mee moeten houden bij hun modellen die toekomstige methaanemissies voorspellen'.