Verstedelijking verarmt biodiversiteit

Wetenschappers van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen (KBIN), Universiteit Gent en de KU Leuven zochten aan de hand van loopkevers (carabidae) uit hoe verstedelijking de fauna verandert. Ze namen met insectenvallen stalen op 81 plekken in België en vergeleken de samenstelling van keversoorten op landelijke plekken met die in verstedelijkt gebied. Resultaat: in steden vind je opmerkelijk meer warmteminnende keversoorten dan op het platteland.

Steden zijn ‘hitte-eilanden’ en houden door donkere materialen zoals asfalt veel meer warmte vast dan landelijke gebieden. Stedelijk gebied, waarin het groen vaak erg versnipperd is, blijkt ook een doodlopende straat voor keversoorten met korte vleugels. Die weinig mobiele kevers slagen er bij de verstoring van hun biotoop niet in naar een verderop gelegen grasperk te hoppen. In stedelijk Vlaanderen zijn er vandaag bijna alleen nog kevers met lange vleugels, bleek uit de studie.
 
‘Verstedelijking leidt tot eenheidsworst’, zegt bioloog Frederik Hendrickx (KBIN). ‘Steden selecteren sterk voor specifieke kenmerken, zoals een sterk verbreidingsvermogen en een voorliefde voor warmte. Daardoor vind je overal in stedelijk gebied dezelfde paar soorten, zelfs in een stuk bos in de stad, terwijl je daar dezelfde rijke samenstelling verwacht als in een bos op het platteland. Wat voor kevers geldt, gaat wellicht ook op voor veel andere diergroepen en ook voor planten.’
 
Inzicht krijgen in de veranderingen die verstedelijking met zich meebrengt is belangrijk om de langetermijngevolgen voor ecosystemen te kunnen inschatten en erop te kunnen anticiperen. België is met 300 inwoners per vierkante kilometer een van de meest verstedelijkte landen van Europa. En wereldwijd is er nog geen betonstop in zicht: verstedelijking zal volgens schattingen verdriedubbelen tegen 2030.