Onderzoek naar medicijnen laat kinderen links liggen

Het aantal klinische studies dat kinderen omvat is veel kleiner dan dat van volwassenen. Medicijnen voor kinderen zijn dan ook minder wetenschappelijk onderbouwd.

Onderzoekers aan de Amerikaanse Duke University bekeken meer dan 60.000 klinische studies tussen 2005 en 2010. Iets meer dan 5.000 daarvan waren specifiek gericht op kinderen onder 18 jaar. Dat is iets meer dan 8 procent, terwijl kinderen in de V.S. een kwart van de bevolking vertegenwoordigen.

Volgens de onderzoekers zijn er verschillende redenen voor deze scheeftrekking. De belangrijkste is waarschijnlijk de zeldzaamheid en diversiteit van de vele kinderziektes. Doordat in vergelijking met volwassenen maar relatief weinig kinderen een bepaalde ziekte hebben is er een gebrek aan infrastructuur om kinderziektes te bestuderen. Bovendien maakt het kleine aantal onderzochte patiënten het moeilijk om betekenisvolle informatie te verzamelen die je kan generaliseren. De onderzoekers stellen dan ook voor om het beschikbare geld te spenderen aan grote onderzoeken om de meest dringende vragen op te lossen, in plaats van verschillende kleine onderzoeken te doen zoals nu gebeurt.

Klinisch onderzoek levert artsen betere therapieën op en bepaalt de juiste dosering van medicijnen. Door het gebrek aan onderzoek hiervan bij kinderen ontbreekt soms zelfs die basisinformatie, aldus de universiteitsonderzoekers. Dat maakt het moeilijk om beslissing te onderbouwen omtrent bijvoorbeeld correcte dosering en het beste type medicijn.

Morfine
Dat ontdekte ook Elke Krekels, van de Universiteit Leiden. Zij onderzocht de dosering van morfine bij kinderen onder 3 jaar in het Sophia Kinderziekenhuis in Rotterdam. Blijkt dat de meeste artsen daarbij vertrouwen op hun ervaring en eigen inschatting. Dankzij het onderzoek van Krekels, op basis van de snelheid waarmee morfine het lichaam verlaat, zijn nu meer concrete doseringen bekend. En die bleken niet altijd overeen te komen met de ideeën van de artsen. Pasgeborenen hebben soms voldoende met de helft van wat ze normaal kregen, terwijl de dosis bij oudere kinderen omhoog mocht omdat ze nog steeds pijn hadden. Het onderzoek van Krekels maakt het gebruik van morfine weer een beetje veiliger en gelukkig maar, aldus de onderzoekster, ‘want ieder medicijn heeft bijwerkingen.’

Ook Krekels ondervond dat klinisch onderzoek naar kinderen moeilijker is dan bij volwassenen. ‘Je mag niet zomaar bloed afnemen of andere onderzoeken doen. Je moet als het ware meeliften op de onderzoeken die al gedaan worden in het kader van de medische behandeling: een bloedafname bijvoorbeeld. In de medische wetenschap maak je over het algemeen ook gebruik van een controlegroep van gezonde vrijwilligers. Maar dat mag bij onderzoek bij kinderen niet’. (tn)