Geluk maak je zelf (of toch een beetje)

Van sommige dingen die je makkelijk zelf kan doen, is bewezen dat ze je geluksgevoel verhogen, al is het maar een klein beetje.

Patrick Luyten en zijn collega’s aan de KU Leuven deden in 2014 een onderzoek naar de maakbaarheid van geluk, samen met schrijver en ‘geluksambassadeur’ Leo Bormans. 7.770 mensen namen eraan deel. Ze werden in drie groepen verdeeld: een eerste groep kreeg vier weken lang wekelijks een gelukstip, een tweede groep ontving in dezelfde periode elke dag een tip, en een derde controlegroep kreeg pas na vier weken gelukstips.

‘Ik was sceptisch, maar moet bekennen dat het werkt’, zegt Luyten. De wetenschappers vertaalden het kleine effect dat ze maten naar andere grootheden. Als het doel het verhogen van het IQ was geweest, zou dat met 3 à 7 punten zijn gestegen. Als de gelukstips een dieet waren, zouden de proefpersonen 2 à 6 kilogram zijn afgevallen.

Opvallend: er was geen verband tussen de mate waarin de deelnemers de tips opvolgden en hun geluksgevoel. Luyten: ‘Het effect lijkt vooral een gevolg van het feit dat mensen gaan nadenken over hun geluk, en over de prioriteiten in hun leven.’

Tips voor meer geluk

Gelukstips kunnen helpen om wie al redelijk gelukkig is gelukkiger te maken. Ze kunnen pakweg een zeven op tien in een acht veranderen. Helaas maken de tips iemand die diep ongelukkig is niet gelukkig.

Tip 1: Positief denken

De mate waarin we optimistisch of pessimistisch zijn ingesteld, is deels genetisch bepaald. ‘Al kan iedereen leren om optimistisch gestemd te zijn’, zegt Linda Bolier (Trimbos Instituut Utrecht). Bolier destilleerde uit geluksonderzoek een aantal leefregels die ze samenvatte in het boek Mental Fitness. Positief denken is volgens Bolier niet hetzelfde als optimistisch zijn tegen beter weten in. Ze definieert het eerder als ‘niet negatiever denken dan strikt noodzakelijk, en realistisch en positief blijven als de dingen niet lopen zoals je wil.’ Hoe doe je dat? Een vaak terugkerende tip in de bibliotheek aan geluksonderzoek is dagelijks of wekelijks een aantal positieve dingen op te noemen waar je dankbaar voor bent – ook wel ‘je zegeningen tellen’. Daarbij helpt het om stil te staan bij (kleine) mooie dingen in het leven.

Tip 2: Investeren in relaties

‘De gelukkigste mensen onderscheiden zich vooral van de redelijk gelukkige mensen door de sterke band die ze hebben met familie, vrienden en hun partner’, zegt Bolier. Dankbaarheid tonen is een goede manier om zo’n goede band te stimuleren: iemand vertellen waarom je hem of haar dankbaar bent, bevordert het geluk van beide partijen. ‘Het helpt ook om een lijstje te maken van aardige dingen die je voor anderen wil doen’, zegt Bolier. ‘Zoals een compliment geven of voor iemand koken.’ Net als een positieve kijk op het leven vergroten goede relaties je veerkracht om met tegenslag om te gaan.

Tip 3: Een doel in het leven

‘Richting geven aan je leven en doen wat voor jou echt telt, kan je geluk verhogen’, zegt Bolier. Vraag jezelf af wat je passie of droom is en denk na over concrete stappen om die te realiseren. ‘Dat helpt om bewust te leven en een onderscheid te maken tussen wat voor jou echt belangrijk is en wat niet.’