Mensen die last hebben van het premenstrueel syndroom (PMS) ervaren een aantal dagen voor de menstruatie verschillende klachten. Daar blijft het niet bij: onderzoek van de Universiteit Gent laat zien dat zij gedurende de hele cyclus meer piekeren en stress ervaren dan mensen met weinig premenstruele klachten.
Een drukke werkdag. Je kinderen ophalen van school terwijl je nog boodschappen moet doen. Rekeningen die opstapelen. Allemaal dingen die we herkennen, meemaken, en vooral voor een hoop stress zorgen. Maar waarom schiet de een zo snel in de stress en blijft de ander een coole kikker? En waarom stelt dezelfde situatie soms niets voor en voelt deze soms als de welbekende druppel? Vanuit het Ghep Lab van de Universiteit van Gent deden wij een onderzoek naar stress, piekergedrag en angst en vonden we dat vrouwen hier meer last van hebben als ze ook last hebben van het premenstrueel syndroom (PMS).
Premenstrueel syndroom? Dat klinkt bekend
Er is sprake van PMS wanneer iemand last heeft van een tal van klachten de week voordat de menstruatie begint. Welke klachten dat precies zijn verschilt van persoon tot persoon, maar het kan gaan van krampen tot een gebrek aan energie en van slechte huid tot veranderde eetlust. Waar altijd sprake van is, is dat het maandelijks terugkomt en voorkomt in de late luteale (of premenstruele) fase van de menstruatie, de dagen voorafgaand aan de menstruatie. Zeker zeventig procent van de vrouwen heeft weleens last van premenstruele klachten, dus je zal er al eens van gehoord hebben! Ondanks dat er steeds meer over geschreven wordt, is er echter nog weinig onderzoek naar gedaan.
Pas wanneer de klachten problematisch voor het dagelijks leven zijn, is er sprake van PMS
Klachten betekent niet automatisch PMS
Wanneer iemand klachten ervaart wordt dit niet direct als PMS aangeduid, dit is pas wanneer deze klachten problematisch worden voor het dagelijks leven. In onze studie onderscheiden we drie verschillende groepen. Er is een groep met geen tot weinig klachten (in de studie 52%), een groep met stevige klachten (36%) en een groep zeer ernstige klachten (12%). Die laatste groep heeft last van een aandoening die bekend staat onder de afkorting PMDD (Premenstruele Dysfore Stoornis), die is opgenomen is de diagnostische gids voor psychiaters en psychologen.
Meer PMS-klachten is meer stress, piekeren, angst, en depressieve klachten
Uit onze resultaten blijkt dat de mensen die meer PMS-klachten hadden, ook hoger scoorden op de onderzochte variabelen. Zo ervaren zij meer stress, angst en depressieve klachten, en piekeren ze meer dan de mensen die minder last hebben van klachten.
Zoals we weten wordt PMS gekarakteriseerd door een toename van klachten specifiek tijdens de fase voorafgaand aan de menstruatie. In onze studie zagen we echter dat de stress en piekergedachten niet verder toenemen tijdens deze premenstruele (luteale) fase.
Kip of het ei?
Het is niet zomaar dat we binnen deze studie naar stress en piekergedachten hebben gekeken. Veelvuldig onderzoek heeft namelijk aangetoond dat dit voorspellers zijn van of en hoe een psychiatrische stoornis tot uiting komt. Daarnaast kun je je vast voorstellen dat als je elke maand wordt lastiggevallen met vervelende terugkomende klachten, dat je je daar druk over kunt maken en dit op zijn beurt ook stress oplevert. Dit maakt het moeilijk om te zeggen of PMS sterker tot uitwerking komt bij personen die meer last hebben van stress of piekergedachten, of juist dat PMS leidt tot meer stress en piekeren. Wat het wel duidelijk maakt is dat PMS en de menstruatiecyclus meer aandacht verdienen wanneer we het hebben over iemands psychologische gesteldheid.
Wat kunnen we met deze resultaten
Allereerst is deze informatie relevant om deze vrij onbekende problematiek beter te leren begrijpen. Dat helpt ons om er beter mee om te gaan. Niet alleen voor behandelaren, maar ook voor personen die zelf last hebben van PMS-klachten. Zo gebruiken steeds meer mensen apps om terugkerende klachten bij te houden zodat ze steeds beter kunnen anticiperen op maandelijks terugkerende symptomen, waarbij wij aanraden niet enkel lichamelijke, maar ook naar psychologische klachten bij te houden. Daarnaast is er een hoop onderzoek naar tal van psychologische klachten waarbij de menstruatiecyclus of de aanwezigheid van premenstruele klachten niet wordt meegenomen. Hierdoor missen we mogelijk belangrijke inzichten simpelweg doordat deze onbekende factor ongemerkt invloed heeft.
Hormonen en emoties
Waarom sommige mensen meer last hebben van PMS-klachten dan anderen wordt nog niet volledig begrepen. Eén van de mogelijke antwoorden lijkt een gevoeligheid te zijn voor de hormonale schommelingen in de menstruatiecyclus. Zo ervaren sommigen een verbetering van klachten wanneer zij starten met de pil (constante hormoonafgifte), maar anderen niet. Toekomstig onderzoek is nodig naar de wederzijdse interactie tussen bepaalde hormonale schommelingen en gedachten en emoties bij het optreden van PMS-symptomen. Dit vraagt interdisciplinair onderzoek tussen gynaecologen, psychologen en psychiaters, maar zal leiden tot een beter begrip en behandeling.
Vervolgonderzoek loopt nog in het Ghep Lab aan de Universiteit Gent en zal binnenkort in een vervolg blog verschijnen. Heb je zelf last van deze klachten en zoek je hier hulp bij? Benader dan zeker je huisarts en/of gynaecoloog voor een passend behandeltraject.
Meer leren over PMS?
Klik hier om het volledige onderzoek te lezen. Blijf op de hoogte via de Ghep Lab website, lees meer over PMS op Eos en beluister ook eens de podcast Ongesteld.
