Dampen van zware metalen aangetroffen in kometen

Nikkel- en ijzerdampen zijn zelfs gedetecteerd bij kometen die op meer dan 480 miljoen kilometer van de zon zijn waargenomen.

Beeld: Deze foto toont een komeet in het buitengebied van ons zonnestelsel: C/2016 R2 (PANSTARRS). Het spectrum van deze komeet vertoont lijnen van de zware metalen ijzer en nikkel. (ESO/SPECULOOS Team/E. Jehin)

Nieuw onderzoek door een Belgisch team, dat gebruik maakte van gegevens van de Very Large Telescope (VLT) van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO), heeft uitgewezen dat in de atmosferen van kometen ijzer en nikkel voorkomen – zelfs in die op grote afstand van de zon.

Astronomen weten dat er in het stoffige en rotsachtige inwendige van kometen zware metalen voorkomen. Maar omdat vaste metalen gewoonlijk niet ‘sublimeren’ (gasvormig worden) bij lage temperaturen, verwachtten ze niet dat ze ze zouden aantreffen in de atmosferen van koude kometen die zich ver van de zon bevinden. Nikkel- en ijzerdampen zijn nu zelfs gedetecteerd bij kometen die op meer dan 480 miljoen kilometer van de zon – meer dan drie keer de afstand aarde-zon – zijn waargenomen.

Vroege zonnestelsel

Het Belgische team heeft vastgesteld dat komeet-atmosferen ongeveer gelijke hoeveelheden ijzer en nikkel bevatten. Doorgaans bevat materiaal in ons zonnestelsel, bijvoorbeeld dat in de zon en in meteorieten, ongeveer tien keer zoveel ijzer als nikkel. Dit nieuwe resultaat heeft daarom gevolgen voor ons begrip van het vroege zonnestelsel, al weet het team nog niet precies wat de implicaties ervan zijn.

Uit onafhankelijk onderzoek door een Pools team, waarvan de resultaten eveneens vandaag in Nature zijn gepubliceerd, blijkt dat ook de atmosfeer van de interstellaire komeet 2I/Borisov zware metalen bevat. Bij waarnemingen met X-shooter-spectrograaf van ESO’s VLT hebben de astronomen gasvormige nikkel bij deze komeet kunnen aantonen. Dat bewijst dat 2I/Borisov en de kometen van ons zonnestelsel nog meer gemeen hebben dan tot nu toe werd gedacht.