zwarte gaten

De Brit Roger Penrose, de Duitser Reinhard Genzel en de Amerikaanse Andrea Ghez mogen zich voortaan winnaars van de Nobelprijs voor Natuurkunde noemen. De Koninklijke Zweedse Academie voor Wetenschappen bekroonde het drietal dinsdagmiddag voor hun baanbrekende bijdragen aan het onderzoek naar zwarte gaten. 

Opgezweept door een kolossaal zwart gat, racen sterren om het hardst rond het centrum van de Melkweg. De nieuwe snelheidskampioen luistert naar de naam S4714 en haalt een topsnelheid van 24.000 km per seconde. Dat is 8% van de lichtsnelheid.

De objecten zien er gasachtig uit, maar gedragen zich als sterren.

Het is dé foto, en waarschijnlijk ook dé doorbraak, van 2019: het eerste beeld van een zwart gat, een van de bijzonderste fenomenen in de kosmos.

Wanneer het binnenste van een zware ster geen kernreacties meer op gang kan brengen, implodeert de ster tot een zwart gat. Maar er is een alternatieve mogelijkheid, lang geleden geïdentificeerd, maar nu pas voldoende uitgewerkt.

NASA-satelliet TESS registreerde het nagloeien van een ster die door een superzwaar zwart gat aan flarden is getrokken.

Sterrenkundigen van het Event Horizon Telescope (EHT) project, een internationale samenwerking met als doel het nemen van de allereerste foto van een zwart gat, presenteren komende woensdag 10 april hun resultaten.

Op een afstand van bijna 13 miljard lichtjaar is een quasar (actieve kern van een sterrenstelsel) ontdekt die extreem helder is op radiogolflengten.

Europese astronomen hebben berekend hoe zwarte gaten in alternatieve zwaartekrachttheorieën eruitzien.